Pozitif psikolojik sermaye, bilişsel esneklik, psikolojik güvenlik ve çalışan performansı arasındaki ilişkiler

Abstract

Günümüz iş dünyasında belirsizlikler, değişimler ve yoğun rekabet ortamında çalışan bireylerin, işyerinde performanslarının yükselmesi için çalışanların bireysel kaynaklarından optimum düzeyde faydalanılması gerekmektedir.Bu çalışmada, çalışan performansına etki eden pozitif psikolojik kaynaklardan faydalanmanın yanı sıra özellikle zorluklar ve değişim durumlarında, bilişsel esnekliğin bu ilişkiye olumlu etkisinin olabileceği ve bunun da çalışan performansını yükselteceği düşünülmüştür. Aynı zamanda, çalışanın pozitif psikolojik kaynaklarını performansını yükseltme doğrultusunda kullandığında, çalışanın işyerinde algıladığı psikolojik güvenliğin bu ilişkiyi etkileyebileceği ve psikolojik güvenlik algısının aracılığıyla çalışan performansının yükselmesi beklenmiştir. Bu doğrultuda, bu değişkenlerin aralarındaki ilişkilerin ve etkilerinin araştırılacağı bir model geliştirilmiştir.Araştırma, Marmara Bölgesi'nde değişik endüstri ve iş kollarında görev yapan 454 beyaz yakalı çalışandan anket yöntemiyle toplanan verilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırma modeli doğrultusunda geliştirilen hipotezlerin Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ve Hiyerarşik Regresyon Analizi (HRA) istatistiksel araçları kullanılarak analizleri yapılmış ve elde edilen sonuçlar literatür çerçevesinde yorumlanmıştır.Araştırma sonucunda; çalışanların pozitif psikolojik sermayelerinin çalışan performansını, literatürdeki daha önceki çalışmaları da destekler şekilde, olumlu etkilediği görülmüştür. Ayrıca, çalışanların pozitif psikolojik sermayeleri ile performansları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin kısmi düzenleyicilik (ılımlaştırıcılık) etkisi bulunmuştur. Bilişsel esneklik yükseldikçe, iyimserlik ve dayanıklılık değişkenlerinin çalışan performansı üzerindeki etkisinin arttığı gözlemlenmiştir. Fakat bilişsel esneklik yükseldikçe, özyeterlilik ile çalışan performansı arasındaki ilişkinin zayıfladığı soncuna ulaşılmıştır. Bunların yanısıra, çalışanların psikolojik güvenlik algılarının, pozitif psikolojik sermayeleri ile performansları arasındaki ilişkide kısmı aracılık rolü üstlendiği görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Pozitif Psikolojik Sermaye, BiliĢsel Esneklik, Psikolojik Güvenlik, ÇalıĢan Performansı, Performans

In today's business world, the uncertainty, changes and intense competitive environments require the optimal utilization of the individual resources of the employee in order to improve the performance of the employee in the workplace.In this study, in addition to benefiting from positive psychological sources that affect employee performance, it is proposed that cognitive flexibility may have a positive effect on this relationship, especially in situations of difficulty and change and accordingly employee performance is expected to be increased.At the same time, when the employee's positive psychological resources are used to increase his/her performance, it is thought that the perceived psychological security by the employee at the workplace will affect this relationship and employee performance is expected to be increased through the perception of psychological safety. In this respect, a model has been developed to examine the relationships and effects between these variables.The research was carried out with the data collected by the survey method from 454 white collar employees working in different industries and sectors in Marmara Region. The hypotheses in the research were analyzed by using Structural Equation Modeling, Hierarchical Regression and Correlation Analyzes and the findings were stated.According to the results of the research; positive psychological capital of the employees positively affect the employee performance as supporting previous studies in the literature. There was a partial moderating effect of cognitive flexibility on the relationship between positive psychological capital and performance of employees. Here, as cognitive flexibility increases; the effect of optimism and resielence variables on employee performance is increasing. However, as cognitive flexibility increases, the relationship between self-efficacy and employee performance weakens. In addition, employee's perceived psychological safety have partial mediating role in the relationship between positive psychological capital and employee performance.Keywords: Positive Psychological Capital, Cognitive Flexibility, Psychological Safety, Employee Performance, Performance