Recep İvedik: `Bir halk kahramanı` mı yoksa piyasa kahramanı mı?

Abstract

Türkiye'de özellikle 2000'li yıllardan itibaren 'yaşam tarzları' birçok açıdan tartışılan bir sorun ya da konu haline gelmiştir. Küreselleşme koşullarıyla birlikte, belli tüketim davranışlarının toplumda statü ve ayrıcalık edinmekle ilişkilendirilmesi, yaşam tarzlarını da tartışmaların merkezine getirmiştir. Tüketim kültürü bir yandan küresel olarak tektipleştirici bir etki yaratırken, aynı zamanda yerel, otantik ya da 'doğallık' biçiminde kodlanan farklı kültürleri de popülerleştirerek kendi tüketim kültürünün parçası haline getirebilmektedir. Gösterime girdiği andan itibaren kamuoyunda büyük ilgi gören Recep İvedik serisi, bir taraftan küresel tüketim kültürünün hâkim kodlarıyla tanımlanan 'yeni orta sınıflar'ın yaşam tarzıyla uyuşmaz olmasından dolayı bu kesimlerin yaşam tarzı ile geleneksel, otantik ya da doğal olanın çatışması olarak görülmüştür. Bununla birlikte, İvedik sonuçta tüketim kültürü ve kültür endüstrisi sayesinde tedavüle girmiş bir üründür. Bu nedenle `bir halk kahramanı` olarak Recep İvedik'in kültür endüstrisi içinde imalatının koşullarını ve izleyicinin `gönlünde taht kurması`nı sağlayan özelliklerinin araştırılması, günümüz Türkiye'sinin kültürel kodlarının anlaşılması açısından ön açıcı olacaktır.Anahtar Sözcükler: Recep İvedik, Popüler Kültür, Tüketim Kültürü, Yaşam Tarzı

In Turkey, especially since the 2000s life styles have become an issue being hotly debated in many ways. Due to globalization, some consumer behavior shapes the consumption culture and they have the same meaning with gaining position and privilege in the society now. The culture has put the life style in the center of this discussion. The consumption culture has globally created an affect that is homogenizing and also popularized different cultures described such as local, authentic or native. Because of this popularization, these different cultures could be part of the consumption culture. Since the day it was released, Recep Ivedik Series have drawn great attention from the public, but the movies have been criticized harshly and labelled as a corruption because they are not suitable with the life styles of the middle classes. Thus Ivedik is a product that has been in the market due to the consumption culture and culture industry. That is why, as a `public hero`, Recep Ivedik should be studied on to find out in which cultural circumstances it was born and why it is been ''the apple of the public's eye'', so this study can be helpful in order to understand the cultural codes of contemporary Turkey.Key Words: Recep İvedik, Popular Culture, Consumption Culture, Lifestyle