13-18 yaş grubu ergenlerdeki ego durumları ile anne babalarının bilinç düzeyleri ve anne baba tutumlarının ilişkisi

Abstract

Bu tez çalışmasının genel amacı 13-18 yaş grubu ergenlerin ego durumlarının, anne babalarının anne babalık bilinç düzeyleri ve çocuk yetiştirmeye ilişkin tutumları ile ilişkisini ortaya koymaktadır. Bununla beraber bu ilişki durumunu katılımcıların yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve sosyo-ekonomik düzey gibi çeşitli demografik değişkenleri bakımından incelemektir. Çalışmasının evrenini, Düzce ili ile Akçakoca, Cumayeri ve Çilimli ilçelerinde bulunan ortaöğretim düzeyinde öğrenim gören 13-18 yaş grubu ergenler ve bu ergenlerin aileleri oluşturmaktadır. Örneklemi ise 130 anne baba ve 130, 13-18 yaş grubu ergen olmak üzere 260 kişiden oluşmaktadır. Örnekleme yöntemi kümeleme oransız random örneklemedir ve ilişkisel tarama modelindedir.Araştırmaya katılan 13-18 yaş grubu 130 ergene kendilerinde algıladıkları özelliklerin işaretlenmesi istenerek, Transaksiyonel Analiz Kuramı bağlamında Ego Durumları Ölçeği (EDÖ) uygulanmıştır.Bu kişilerin ebeveynlerinden oluşan 130 kişiye de veri toplama araçları olarak geçerlik ve güvenirliğe sahip olan Anne Babalık Bilgi Testi (ABBT) ve Aile Hayatı Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği (PARI, Parental Attitude Research) uygulanmıştır. Ayrıca araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan Demografik Bilgi Formu verilerek doldurulması sağlanmıştır. Elde edilen verilerin analizi SPSS 16.0 Windows paket programıyla ve Microsoft Office Excel programı kullanılarak analiz edilmiş olup Tek Yönlü Varyans Analizi, Bağımsız Guruplar T-testi, Regresyon Analizi, Ki Kare Uyum İyiliği (Goodnes of fit) ve analiz sonucu elde edilen değerin anlamlı çıkması durumunda ise Scheffe Post-hoc testlerinden yararlanılmış̧, tüm verilerin anlamlılık düzeyi p< 0.05 düzeyinde sınanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara bakıldığında, anne-babaların çocuk yetiştirmeye ilişkin tutumlarının ve anne babalık bilinç düzeylerinin 13-18 yaş grubu ergenlerin kendilerinde algıladıkları ego durumuna göre anlamlı bir farklılaşma göstermediği bulunmuştur. Anne-babaların, çocuk yetiştirmeye ilişkin tutumları ve anne babalık bilinç düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Anne babaların çocuk yetiştirmeye ilişkin ana-babalık bilgi düzeylerinin kendi öğrenim durumlarına, çalışıp çalışmadıklarına, sahip oldukları çocuk sayılarına göre anlamlı fark olduğu görülmüştür. Ayrıca Anne babalık bilgi düzeyinin, ana-babaların PARI puanlarını anlamlı derecede yordadığı bulunmuştur.Sonuçlar alan yazındaki araştırmalarla ilişkilendirilerek tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Anne-Baba Tutumu, Anne-Babalık Bilinç Düzeyi, Ego Durumları

The general goal of this thesis study was to reveal the relationship of ego states of teenagers in the 13-18 age group with parentage consciousness levels of parents and their attitudes relating to child rearing. Moreover, this paper also scrutinizes this relationship in terms of several demographical variables such as age, gender, educational background, and socio-economic level.The population consisted of teenagers in the 13-18 age group who study in secondary education in Akçakoca, Cumayeri and Çilimli districts of Düzce province; families of these teenagers were also included in the population. Sample of the study composed of 260 persons whose 130 were parents and other 130 were the teenagers in the related age group.The sampling method is the clustering irrational random sampling; it is in the form of relational screening model.Ego States Scale (ESS) within the scope of Transactional Analysis Theory was applied 130 teenagers in 13-18 age group by asking them for checking the boxes which summarize their characteristics.As data collection tools, 130 parents in the survey was applied Parentage Information Test and Parental Attitude Research (PARI) whose validity and reliability are approved. Moreover, the Demographic Information Form that was developed by the same investigator was filled by participants.SPSS 16.0 Windows packaged software and Microsoft Office Excel program analyzed the data. One-Way Variance Analysis, Independent groups T-test, Regression Analysis, Chi-Square Goodness of fit were utilized besides Scheffe posthoc tests which were used when the value was found as significant. The significance level of all the data was tested at p< 0.05 level.It is pointed out when looking at research results that parentage consciousness level of parents and also parents' attitudes relating to child rearing do not differentiate by the self-perceived ego states of teenagers in the 13-18 age group.There is found a negative significant relationship between parents' attitudes relating to child rearing and parentage consciousness levels.There is also seen a significant difference between parentage information level of parents between their educational level, working status and number of children. In addition to all these, for research results, parents significantly predict PARI scores.Results were discussed by associating with investigations in literature; there was made suggestions as well.Keywords: Parents' Attitude, Parentage Consciousness Level, Ego States