Nar çekirdek yağının ekstraksiyonu ve özelliklerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de ticari boyutta yetiştirilen Adıyaman, Antalya, Finike, Kilis yörelerine ait nar çeşitleri ile Hicaz ve Ekşilik cinsine ait hasat olgunluğundaki meyvelerin çekirdek oranları, dane oranları ile çekirdek yağı verimleri, yağ asitleri kompozisyonu ile bazı kimyasal ve fiziksel özellikleri ayrıca Adana yöresine ait kurutulmuş nar çekirdeği incelendi, çekirdek yağının da benzer özellikleri araştırıldı.Araştırma kapsamında incelenen nar çeşitlerinin dane oranları %50.14 ile %73.7, çekirdek oranları % 12.1 ile %22.6 arasında değişim gösterdi. Örneklerin çeşitlere göre yağ içerikleri kuru madde üzerinden %11.6-16.4 arasında değişim göstermiş olup, Adana yöresine ait kurutulmuş nar çekirdeğinde ise yağ içeriği %18 olarak tespit edildi. Nar çekirdek yağlarının kırılma indisi 1.502-1.519 aralığında olduğu tespit edildi.Nar çekirdek yağı miktarı tespit edilirken Soxhlet ektraksiyonu yöntemi kullanıldı ayrıca ekstraksiyonda kullanılan çözücü cinsinin yağ verimi üzerine etkisi araştırıldı. Adana yöresine ait kurutulmuş nar çekirdek yağı ektraksiyonunda çözücü olarak Hexan, Petrol eteri ve Dietil eter kullanıldı, yağ verimi sırasıyla %18, %14.7 ve %19.9 olarak belirlendi.Nar çekirdek yağı örneklerinin yağ asitleri kompozisyonu gaz kromatografisi ile analiz edildi. Çalışmada kullanılan nar çekirdek yağında doymuş yağ asitlerinden stearik, palmitik, araşidik ve behenik asit; doymamış yağ asitlerinden ise linoleik, oleik ve punikik asit, toplamda yedi adet yağ asidi tanımlandı. Çekirdek yağlarında doymuş yağ asitlerinden palmitik, stearik, araşidik ve behenik asit sırasıyla %3.26-5.25, %1.75-2.48, %0.4-0.69, %0.05-0.12 değerleri arasında tespit edildi. Nar çekirdek yağında bulunan doymamış yağ asitlerinden oleik, linoleik ve punikik asit içerikleri de sırasıyla %3.9-12.89, %4.05-7.93, %68.45-83.84 arasında değişim gösterdi.Çalışma bulguları çekirdek verimi ve dane oranı en yüksek çeşidin Kilis narı, çekirdek yağı açısından en zengin çeşidin taze narda Hicaz, toplam doymamış yağ asidi miktarı en fazla olan çeşidin Ekşilik, en düşük çeşidin ise Adana narı olduğunu, ekstraksiyonda kullanılan farklı çözücülerin yağ verimi üzerinde etkisi olduğunu gösterdi.

In this study, Hicaz and Ekşilik pomegranate varieties grown on commercial scale in Adıyaman, Antalya, Finike and Kilis regions were harvested and fruit core yields, grain rates, core oil yields, oil acids and some chemical and physical specifications were estimated. Additonally, similar specifications of dried pomegranates seed oil of Adana region investigated.The yield of the pomegrante grain seeds and dried seed rates were estimated to be between %50.14 to %73.7 and %12.1 to %22.6 respectively. respectively. Also the yield of oil changed between %11.6-16.4 but in the varities of Adana it was about 18%. Seed oil's refractive index values change 1.502-1.519.Pomegranate seed oil is determined by Soxhlet extraction method. Additionally effect of solvent type of exctraction on oil yield investigated. Hexan, Petroleum ether and diethylether used for solventof Adana province dried pomagrenate seed oils. Oil yields are respectively %18, %14.7 and %19.9.Fatty acid composition of pomegranate seed oil samples were analyzed by gas chromatography apparatus. On the samples, four saturated fatty oil, palmitic, stearic, arachidic and behenic and three unsaturated fatty acid, oleic, linoleic and punikik acid detected. Samples of saturated fatty oils, palmitic, stearic, arachidic and behenic acid content, distributed respectively %3.26-5.25, %1.75-2.48, %0.4-0.69, %0.05-0.12. Samples of unsaturated fatty oils, oleic , linoleic, punikik acid content changed respectively ranged from %3.9-12.89, %4.05-7.93, %68.45-83.84.Research results show that best seed yield and grain rate is on the Kilis pomagrenate, most seed oil is on the Hicaz pomagrenate, most total unsaturated fatty oil on the Ekşilik pomagrenate and lowest is on the Adana province pomagrenate. It shows also different solvents used on extraction affects varies on oil yields.