Boya üretimi yapan işletmelerde risk analizi ve değerlendirmesi; örnek HAZOP ve 5x5 uygulaması

Abstract

Sanayinin gelişmesi İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün öneminin artmasına sebep olmuştur. Gelişen üretim ekipmanları, büyüyen üretim kapasiteleriyle birlikte artan meslek hastalıkları ve iş kazalarının önüne geçilmesi için belirli düzenlemeler yapılması gereğini doğurmuştur. Ülkemizde 6331 sayılı İŞ Sağlığı ve Güvenliği kanunu ve yönetmelikleri ile birlikte çeşitli düzenlemeler getirilmiştir. Bu kanun kapsamında risk analizi ve değerlendirmesi zorunluluk haline gelmiştir. Örnek çalışmada risk değerlendirme yöntemlerinden HAZOP ve 5x5 Matris Yöntemleri seçilmiştir. Bu iki yöntemde de diğer metodlarda olduğu gibi tehlikeleri belirlemek ve bu tehlikelere karşı önlem alarak olası riskleri ortadan kaldırmak amaçlanmaktadır. Meydana gelebilecek tehlikeli durumları en az etki yaratacak ya da etkisi hissedilmeyecek durumlara dönüştürecek önlemler planlanmaktadır. Bu çalışmada tehlikeli kimyasal maddelerin kullanıldığı tekstil boyası ve haşıl kimyasalı üretimi yapan bir firmada HAZOP ve 5x5 matris metodolojileri kullanılarak risk analizi ve değerlendirmesi süreci uygulanmaya çalışılmıştır. Kullanılan kimyasal maddelerin, makinelerin, araç ve gereçlerin çalışma ortamına ve çevreye verebileceği zararları kaynağında yok ederek çalışanların ve çalışma ortamının güvenliğinin korunabilmesi hususunda iki analiz karşılaştırılarak , her iki analizin aynı firma için nasıl sonuçlar verdiği incelenmiştir. Benzer özellikteki işletmelerde ne gibi önlemler alınması gerektiği konusunda fikir vermesi ve bundan sonraki çalışmalara örnek olması hedeflenmektedir. Bu çalışmada iş sağlığı ve güvenliği alanında yapılmış bilimsel makaleler, tezler ve internet sayfalarından yararlanılmıştır.

With the development of the industry, the importance of the Occupational Health and Safety Culture had been increased. Specific arrangement has required to block developing manufacturing equipment, growing production capacity with increasing occupational diseases and work accident. In our country, various regulations have been introduced along with the Law No. 6331 on Occupational Health and Safety and its regulations. Risk analysis and evaluation under this law have become anobligation. In sample study HAZOP and 5x5 Matris methods of risk analysis were selected. In both methods, as in other methods identfy hazards and is aimed to eliminate the potential risks of taking measures against these dangers. Dangerous situations can occur that will create the least impact or effect that will be felt into the state measures are planned. In this study, manufacturing of sizing chemicals and textile dye in a company where used hazardous chemicals risk analysis and assessment evulation process were aimed to be applied with HAZOP and matrix metodology. It is researched that how resulted of both analysis for same the company by comparing two analysis by eliminating the harmful effect that chemical substances, machines, tools and equipment used in source can give to environment and working environment to protect the safety of the employeesand working environment. It aimed to be a model to next studies to advise that how should be provided in similar featured companies. In our study, scientific articles, theses and websites in the field of occupational health and safety were used.