Tarihte iklimle dengeli bina tasarımının incelenmesi (Safranbolu örneği)

Abstract

Mimarinin temeli, insanoğlunun dünyadaki var oluşuyla başlamış ve günümüze kadar gelmiştir. Kaliteli, sağlıklı, enerji etkin, sürdürülebilir ve uygun maliyetli binalar inşaa edebilmek için, tarihten denenerek günümüze kadar gelmiş bu yapıları iyi analiz ederek, özgün mimari tasarım üretiminde temel prensipleri oluşturacak parametreler ortaya konmuştur. Bu konuda örnek şehirlerden biri olan Safranbolu ölçeği ele alınmıştır. Konunun tabiatla olan ilişkisi araştırılıp, tarihi Safranbolu evlerinin duvar yapısı incelenerek çıkarımlarda bulunulmuştur. Tarihte `İklimle Dengeli Bina Tasarımı`nın İncelenmesi (Safranbolu Örneği), konusu beş bölümde ele alınmıştır. İlk bölümde; tezin amacı, kullanılan yöntem, kapsam ve içerik çalışmaları yapılmıştır. İkinci bölümde; literatür araştırması yapılıp konuyla ilgili temel kavramlar ortaya koyulmuştur. Üçüncü bölümde; Safranbolu İlçesine ait genel bilgiler verilip, tezin asıl konusu olan iklimle dengeli bina tasarımı parametreleri işlenmiştir. Dördüncü bölümde ise, saha çalışmasına ait kullanılan metot ve Safranbolu evlerine ait duvar tipleri incelenmiştir. Son bölüm olan beşinci bölümde ise, analiz sonuçları değerlendirilerek öneriler de bulunulmuştur.Saha çalışması kapsamında, incelenen Safranbolu evlernin dış duvar kalınlıkları ve tipleri belirlenmiştir. Elli dört evden, on sekiz adet duvar tipi elde edilmiştir. Bu evlerin on dört adetinin onaylı projesine ulaşılabilmiş ve duvar kalınlıkları elde edilmiştir. İklimle dengeli bina tasarımı çerçevesinde değerlendirdiğimizde bu duvar çeşitlerinden üç tanesi TS 825 'de belirtilen, Safranbolu için en fazla değer olarak Kabul edilmesi gereken dış duvar ısıl geçirgenlik katsayısının altında kalmıştır. Bunlar; `Kerpiç Kargir`, `Kerpiç Kargir Kıtıklı` Sıva ve `Ahşap Karkas Bağdadi Sıva` duvar tipleridir.Klasik mimarinin, iklimle dengeli bina tasarımı açısından sürdürülebilirliği; malzemelerin ve yapı bileşenlerinin teknik detaylarının korunarak ya da gelişen teknoljinin imkânlarını kullanarak, orjinal malzeme yapısını ve sistemini bozmadan geliştirerek mümkündür.

The foundation of architecture began with the existence of human being in the world and has come to this day. In order to construct high quality, healthy, energy efficient, sustainable and cost effective buildings, the parameters which will form the basic principles in original architectural design production have been put forward by analyzing these structures which have been tried from history to date. Safranbolu scale which is one of the sample cities in this subject is discussed. The relationship between the nature and the nature of the historical Safranbolu houses were investigated and inferences were made.The study of `Climate Balanced Building Design` (Safranbolu Example) in history is discussed in five chapters. In the first chapter; the aim of the thesis, the method used, scope and content studies were conducted. In the second part; literature search and basic concepts related to the subject have been introduced. In the third chapter; General information about the district of Safranbolu was given and the main subject of the thesis was the climate-balanced building design parameters. In the fourth chapter, the method used for the field study and wall types of Safrabolu houses were investigated. In the fifth chapter which is the last section, the results of the analysis were evaluated and recommendations were made.Within the scope of the field study, the outer wall thickness and types of the Safranbolu houses were determined. Eighteen wall types were obtained from fifty-four houses. Approved projects of fourteen of these houses were reached and wall thicknesses were obtained. In terms of climate-balanced building design, three of these wall types are below the thermal permeability coefficient of the outer wall, which should be accepted as the maximum value for Safranbolu, as specified in TS 825. These; `Adobe`, `Adobe, Gypsum Plaster and `Wood Frame, Bağdadi Plaster` the wall type.Sustainability of classical architecture in terms of climate balanced building design; it is possible by preserving the technical details of materials and building components or by using the possibilities of developing technology, by improving the original material structure and system.