Bir izotopik nötron kaynağı ile patlayıcı tayini için olabilirlik çalışması

Abstract

öz BİR İZOTOPİK NÖTRON KAYNAĞI İLE PATLAYICI TAYlNİ İÇİN OLABİLİRLİK ÇALIŞMASI Hüseyin KÜÇÜKÖZER Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Eğitimi Bölümü (Yüksek Lisans Tezi / Danışmanları: Prof. Dr. M. Nizamettin ERDURAN ve Yrd. Doç. Dr. Ömer GEMİCİ) Balıkesir-Türkiye, 1998 Bu çalışmada, 241Am-Be nötron kaynağı kullanarak patlayıcı tayininin olabilirliği araştırılmıştır. Deneysel kısımlar Türkiye Atom Enerjisi Kurumu İstanbul Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi 'nde yapılmıştır. Tepilen Proton Spektrumu Açma Yöntemi kullanılarak, nötron-enerji test spektrumu elde edilmiş olup, buradan 2.25 MeV ile 9.90 MeV arasında seçilen 11 nötron grubunun şiddeti hesaplanmıştır. Patlayıcı ve patlayıcıya atomik yapı olarak benzeyen değişik maddelerin kolime edilmiş nötron demetine tutulmasıyla, nötron enerjisi-nötron geçirim katsayısı ve kalınlık - nötron geçirim katsayısı değişim grafikleri elde edilmiştir. Bu grafiklerden yararlanarak patlayıcıyı belirlemek bazı durumlarda olanaklı olmuştur. Olanaksız olan durumlarda ise, Tepilen Proton Spektrumu Açma Yöntemi' nin Tomografik Görüntüleme Yöntemi'yle beraber kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Tepilen Proton Spektrumu, Tepilen Proton Spektrumunu Açma, Nötron Geçirim Katsayısı, Patlayıcı Deteksiyonu,

ABSTRACT INVESTIGATION OF THE POSSIBILITY OF THE EXPLOSIVE DETERMINATION BY USING AN ISOTOPIC NEUTRON SOURCE Hüseyin KÜÇÜKÖZER Balıkesir University, Institute of Science, Department of Physics Education (MSc Thesis / Supervisores: Prof. Dr. M. Nizamettin ERDURAN and Assist.Prof.Dr. Ömer GEMİCİ) Bahkesir- Turkey, 1998 In this study, plausibility of determining hiddin explosives by using 241Am-Be neutron source is investigated. The experimental part of the project was carried out at Department of Physics Turkish Atomic Energy Authority Çekmece Nuclear Research and Training Center. By using Proton Recoil Spectrum Unfolding method, neutron energy test spectrum is obtained. From that, the strenght of 1 1 neutron group choosen between 2.25 MeV and 9.90 MeV, is calculated. By targeting explosive or having similar atomic structure materials into the coUimated neutron flux, die variation of neutron energy and thickness versus neutron transmission coefficient are obtained and shown. In some cases, identification of explosive materials is found to be possible by using these graphs. In other cases (identification of explosive materials is not possible), it is concluded that Proton Recoil Spectrum Unfolding method can be used together with tomographic reconstruction method. KEY WORDS : Proton Recoil Spectrum, Proton Recoil Spectrum Unfolding, Neutron Transmission Coefficient, Explosive Detection. Ill