Yenilebilir mantar Pleurotus eryngii`nin misel gelişim koşullarının optimizasyonu ve tohumluk misel üretimi

Abstract

Bu çalışma, Doğu Anadolu Bölgesi makromantar florasında yer alan, halk tarafından doğadan toplanarak sevilerek tüketilen ve ekonomik önemi olan Pleurotus eryngii mantar türünün optimum misel gelişim koşullarının (besin ortamı, pH, sıcaklık, karbon ve azot kaynakları) ve tohumluk misel üretimi için en uygun sardırma materyalinin (arpa, buğday, çavdar, darı, mısır, pirinç ve yulaf) belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmanın sonucunda, Malt Ekstrakt Pepton Agar (MEPA) ve Malt Maya Pepton Agar (MYPA) besin ortamlarının misel gelişimi için en iyi ortamlar oldukları tespit edilmiştir. Sabouraud's Agar (SB) ve Maya Ekstrakt Glikoz Pepton Agar (YGPA) besin ortamları ise bu tür için uygun bulunmamıştır. Bu mantar türü için optimum misel gelişim sıcaklığının 25 °C ve ortam pH değerinin ise 5.5 olduğu belirlenmiştir. En düşük misel gelişimi 4 ve 4.5 pH değerlerine sahip ortamlarda ve 15 °C sıcaklık koşullarında tespit edilmiştir. Misel gelişimi için besin ortamında karbon kaynağı olarak mannitolün, azot kaynağı olarak ise kalsiyum nitratın kullanılması en iyi sonucu vermiştir. Diğer taraftan, karbon kaynağı olarak laktoz, azot kaynağı olarak amonyum nitrat ve amonyum fosfat kullanıldığında yeterli ve hızlı misel gelişimi sağlanamamıştır. Çalışmada ayrıca P. eryngii'nin tohumluk misel üretimi için pirinç, darı ve çavdarın en uygun hububatlar oldukları tespit edilmiştir. Bu mantar türünün misel gelişimi için en uygun besinsel ve çevresel koşulların belirlenmesi ülkemizde ticari anlamda yetiştiriciliği konusunda yapılacak çalışmalar için faydalı olacaktır.

This study was conducted to determine the optimum mycelial growth conditions (nutrient medium, pH, temperature, carbon and nitrogen sources) and to detect the most suitable grains (barley, wheat, rye, millet, corn, rice and oat) for spawn production of Pleurotus eryngii be found in the macrofungi flora of Eastern Anatolia Region, fondly consumed collecting from nature by the public and has economic importance in the region. As a result, it was determined that Malt Extract Peptone Agar (MEPA) and Malt Yeast Peptone Agar (MYPA) media were the best for mycelial growth of P. eryngii. Sabouraud's Agar (SB) and Yeast Extract Glucose Peptone Agar (YGPA) media were not found favorable for mycelial growth of this mushroom. The optimum temperature and pH value for mycelial growth of P. eryngii were found to be 25 °C and 5.5, respectively. The lowest mycelial growth was recorded at 15 °C and pH 4 and 4.5. The use of mannitol as carbon source and calcium nitrate as nitrogen source in nutrient medium gave the best results for mycelial growth. On the other hand, an adequate and rapid mycelial growth could not be achieved when lactose, ammonium nitrate and ammonium phosphate were used as the carbon and nitrogen source. In addition to, rice, sorghum and rye were found to be the most suitable grains for spawn production of P. eryngii. The determination of optimum nutritional and environmental conditions for mycelial growth of this mushroom species will be useful for studies about its commercially cultivation in our country.