Iğdır ilinde arıcılığın ekonomik analizi

Abstract

Türkiye'de ek gelir sağlamak amacıyla yapılan arıcılık, toprağa bağımlı olmaması, daha az işgücüne ihtiyaç duyması, kısa sürede gelir getirmesi ve yatırım masraflarının düşük olması gibi avantajlarıyla yaygın bir tarımsal faaliyet alanı olup arıcılıktan insan beslenmesinde, sağlık sektöründe kullanılan ve bir ihraç ürünün olarak değerlendirilen bal, polen, arı sütü, arı zehri ve balmumu gibi arıcılık ürünleri elde edilmektedir. Türkiye bal üretiminde dünyada ikinci sırada yer almasına karşın kovan başına bal veriminde oldukça gerilerdedir. Bu durum arıcılıkla ilgili daha fazla teknik araştırma yapılmasını gerektirmektedir. Araştırmanın amacı, Iğdır'da arıcılık üretim ekonomisini belirlemektir. Bu kapsamda arıcılıkta girdi kullanımı, bal üretim maliyetinin tespiti, üretim fonksiyonu, üretimle ilgili sorunlar ve çözüm önerileri ortaya konmuştur. Araştırmada kullanılan veriler 2014 üretim yılına ait olup bizzat araştırıcı tarafından Iğdır İli Arıcılar Birliği'ne kayıtlı 85 işletmede tam sayım yöntemi ile yapılmıştır . Bal üretim fonksiyonu için dört model kullanılmış ve en uygun model Lineer-Logaritmik Cobb-Douglas Üretim Modeli olarak tespit edilmiştir. Kovan başına bal verimi ile arılı kovan sayısı ve ana arı değiştirme sıklığı arasında negatif ve önemli ilişki, yıl boyu arıcılıkta çalışma süresi ve yazın kovanları kontrol etme sıklığı arasında ise pozitif ve önemli ilişki belirlenmiştir. İşletmelerde ortalama 444.12 kg süzme, 157.82 kg petekli olmak üzere toplam 601.94 kg bal üretilirken kovan başına bal verimi ise 9.78 kg bulunmuştur. Ortalama 1 kg bal maliyeti 20.65 TL olup süzme bal net kârı 20.76 TL/kg ve petekli bal net kârı ise 20.26 TL/kg bulunmuştur. İşletmeler bal üretiminden ortalama 12 417.36 TL net kâr elde etmişlerdir. Bal üretim maliyeti içerisinde en yüksek payı sabit masraflar (%63.11) alırken bununda %77,90'ını aile işgücü masrafları oluşturmaktadır .Iğdır ilinde çalışmanın yapıldığı yılda kârlı bir faaliyet olarak gerçekleşen arıcılıktan elde edilen bal verimin artırılması için ana arılar daha sık değiştirilmeli ve kovan kontrolü daha kısa sürelerde yapılmalıdır. Arı ürünlerinin tamamını üretebilmek için üreticilere teknik eğitim desteği verilmelidir. Elde edilen balın daha yüksek fiyatla satılabilmesi için üreticilerin organik arıcılığa geçişi önerilebilir.

Apiculture, performed in order to get additional income in Turkey, is a common agricultural activity area with advantages such as being independent to soil, requiring less labor, yielding money in a short time, and having lower investment costs, gives products of honey, pollen, royal jelly, bee venom, and beeswax used in human nutrition, health sector, and export. Even though Turkey is ranked as the second in honey production in the world, it is pretty far behind in honey yield per beehive. This situation requires more researches on apiculture. The purpose of the study is to determine apicultural production economics in Iğdır. Within this scope, use of inputs, determination of honey production costs, production function, production problems, and solution suggestions in apiculture were revealed. Data used in the study belonged to the production year of 2014 and were obtained by the researcher using complete count method from 85 enterprises, registered in Beekeepers Association of Iğdır. Four models were used for honey production function and Linear- Logarithmic Cobb-Douglas Production Model was determined as the most appropriate model. It was determined that while there was a negative and significant correlation between honey yield per beehive, number of full beehives and frequency of changing queen, there was a positive and significant relation between working period in apiculture during year and frequency of controlling beehives in summer. It was found that while totally 601.94 kg of honey including averagely 444.12 kg of extracted honey and 157.82 kg of comb honey were produced in the enterprises, honey yield per beehive was 9.78 kg. Average cost for 1 kg of honey was 20.65TL; while sale price and net profit for extracted honey were 41.41TL/kg and 20.76 TL/kg respectively, sale price and net profit for comb honey were 40.91 TL/kg and 20.26 TL/kg respectively. Enterprises obtained averagely 12417.36 TL of net profit from honey production. Fixed costs took the highest rate (63.11%) among honey production costs; whereas, 77.90% of this rate was family labor costs. Queens should be changed more frequently and beehive controls should be performed in shorter periods in order to increase honey yield obtained from apiculture performed as a profitable activity in the year when study was conducted in the province of Iğdır. Technical education support should be provided for beekeepers in order to produce all of apicultural products. It is recommended for beekeepers to changeover to organic apiculture to sell the honey in higher prices