Iğdır`da yetiştirilen bazı kayısı çeşitlerinin zerdali anaçları ile uyuşma karakterlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Iğdır ekolojik koşullarında yetiştirilen önemli sofralık kayısı çeşitlerinden Şalak (Apricose) ile bölgede yerel çeşit olarak yetiştiriciliği yapılan Beyaz Kayısı, Ordubat ve Teberze kayısılarının Zerdali anaçları ile uyuşma durumları incelenmiştir. Çalışmada `Durgun T Göz Aşısı` yöntemine göre aşılama yapılmıştır. Aşılaması tamamlanan çöğürlerden mikroskobik incelemeler için 6. aydan sonra ve makroskobik incelemeler için 12. aydan sonra örnekler alınmıştır. Mikroskobik incelemelerden sonra anaç ve kalem arasındaki kallus dokusunun iyi geliştiği ve nekrotik alanların lokalize olduğu, kambiyum dokusunun meydana geldiği ve devamlılığın sağlandığı belirlenmiştir. Makroskobik incelemelerde ise anaç ve kalem aşı yerinin ortasından boyuna kesitler alınarak birleşme yerinin üzerindeki kaleme ait kabuk ve odun dokularının gelişmesi ile anaç ve kaleme ait dokuların IKI (Iyotlu Potasyum İyodür) eriyiği ile boyanma dereceleri incelenmiştir. Bölge ekonomisinde önemli bir yeri olan bu kayısı çeşitleri ile ilgili sorunların çözümlenmesi ayrıca önemlidir. Bu konuda bölgede yapılmış herhangi bir bilimsel çalışmaya rastlanmamıştır. Özellikle Şalak çeşidinin bölgedeki koşullar altında aşı ile çoğaltma süreçleri hakkında yeterli bilimsel veri bulunmaması da ayrıca bu çalışmayı değerli kılmaktadır. Elde edilen bulgular ışığı altında Zerdalinin anaç olarak kullanıldığı bu çalışmada aşı kombinasyonlarında her hangi bir erken dönem uyuşmazlığa rastlanmadığı sonucuna varılmıştır.

This study was conducted to investigate the level of the compatibility four local apricot variesties (Şalak-Apricose, Beyaz Kayısı, Ordubat and Teberze) with rootstock called as `Zerdali`. For this aim, grafting was carried out according to the method of `Dormant T Eye Graft`. 6 and 12 months after grafting, samples were taken for examine microscopically and macroscopically, respectivelly. It was determined that the structure of the callus between the scion and the rootstock was well-developed; necrotic areas was localized; cambial differentatios and continuity was constituted in microscopic investigation. In macroscopic examination, rootstock and scion was cut lengtwise through the central location all of the graft combination. Development and construction of grafting place in the shell and wood of both scion and rootstock were examined with IKI (Iodine Potassium Iodide) solution for staining degree of combination tissues. Resolving problems related to studied apricot varieties which have a considerable regional economy is also important. According to our knowledge, scientific researches about this topic is not available in the region. Especially, the lack of sufficient scientific data about the fruit sapling production process of Şalak apricot variety under the regional conditions also makes the work worthwhile. As a result of the study, all grafting combination on rootstock `Zerdali` was found to be compability in the early period.