Iğdır ekolojik koşullarında farklı kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) çeşitlerinin tohum verimi için ekim zamanlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Iğdır sulu koşullarda yetiştirilen 2 farklı kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) çeşidinin tohum üretimi için en uygun ekim zamanını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme, 2017 yılında Iğdır Üniversitesine bağlı araştırma sahasında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kuruldu. Denemede ana parsellere ekim zamanları, alt parsellere de çeşitler (Mint Vanilla ve Titicaca) yerleştirildi. Ekimler onar gün aralıklarla yapıldı. İlk ekimler (E1) Mart'ın 15'inde, ikinci ekimler (E2) Mart'ın 25'inde, üçüncü ekimler (E3) Nisan'ın 5'inde ve dördüncü ekimler (E4) Nisan'ın 15'in de gerçekleştirildi. İncelenen parametreler üzerine ekim zamanları (sapta ve tohumda ham protein oranı hariç) ve çeşitlerin (biyolojik verim ve m2'de bitki sayısı hariç) etkisi istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur. Sonuçlar, ekim zamanı geciktirildikçe her iki çeşitte de tohum verimlerinde önemli düşüşlerin olduğunu göstermiştir. Ayrıca Titicaca çeşidinin ortam koşullarına Mint Vanilla çeşidinden daha kararlı bir tepki verdiği görülmüştür. Sonuç olarak, incelenen parametreler dikkate alındığında tohum üretiminde bölge için Titicaca'nın en uygun çeşit, Mart 25'inde (E2) en uygun ekim zamanı olduğu belirlenmiştir.

This study was conducted to determine the most suitable sowing time for the seed product of two different kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) varieties grown in Igdir irrigable conditions. Experiment was established in randomized blocks with three replications according to the Split Parsel trial design at the Research Center of Iğdır University in 2017. In the experiment, sowing dates were set as the main plot and, the varieties (Mint Vanilla and Titicaca) were placed in the sub-plot. Sowings were done with interval ten each days. The first sowings (E1) was performed on the 15th of March, on the 25th of March for the second sowings (E2), on the 5th of April for third sowings (E3) and on the 15th of April for fourth sowings (E4). The effects of sowing times (except for crude protein ratio in seed and stem) and varieties (except for the number of plants and biological yield) on the parameters examined were statistically significant. The results showed that there was a significant decrease in seed yields in both varieties as the sowing date was delayed. It was also seen that Titicaca variety gave a more stable response to environmental conditions than Mint Vanilla. Consequently, considering the parameters studied, it was revealed that Titicaca is the most suitable variety for this region. For seed production, the most suitable sowing date was determined as March 25 (E2).