Iğdır ekolojik koşullarında kinoa (Chenopodium quinoa WILLD.)`da tane verimi için sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma sulu şartlarda faklı sıra arası (17,5, 35,0, 52,5 ve 70,0 cm) ve sıra üzeri (10, 20, 30 ve 40 cm) mesafelerinde yetiştirilen Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)'nın Titicaca çeşidinin bitki boyu (cm), dal sayısı (adet/bitki), sap kalınlığı (mm), tohum verimi (kg da-1), salkım oranı (%), sap verimi (kg da-1), biyolojik verim (kg da-1), bin tane ağırlığı (g), hasat indeksi (%), sapta ham protein oranı (%), tohumda ham protein oranı (%), sapta Neutral detergent fibre (NDF) oranı (%), sapta Acide detergent fibre (ADF) oranı (%) ve sapta nispi yem değerlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak Iğdır Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü'nün araştırma çiftliğinde 2017 yılında kurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, farklı sıra aralığı mesafelerinin kinoa'nın bitki boyu, sap kalınlığı, dal sayısı, tohum verimi, sap verimi, biyolojik verim ve nispi yem değerine etkileri önemli bulunmuştur. Diğer taraftan farklı sıra aralığı mesafelerinin salkım oranı, bin tane ağırlığı, hasat indeksi, sapta ham protein (HP), tohumda HP, sapta NDF oranı ve sapta ADF oranı etkisi önemsiz olduğu belirlenmiştir. Farklı sıra üzeri mesafelerinin sap kalınlığı, tohum verimi, sap verimi ve biyolojik verime etkileri önemli bulunmuştur. Oysa farklı sıra üzeri mesafelerinin bitki boyu, dal sayısı, salkım oranı, bin tane ağırlığı, hasat indeksi, sapta HP, tohumda HP, sapta NDF oranı ve sapta ADF oranı ve sapta NYD'ne etkisi önemsiz olduğu belirlenmiştir. Iğdır ekolojik şartlarında tohum üretimi amacıyla kinoa'nın 35 cm sıra aralığında ve 10 cm sıra üzeri mesafesi ile ekiminin yapılmasının daha uygun olacağı belirlenmiştir. Belirlenen mesafelerde kinoa'nın ekilmesi durumunda 597,3 kg da-1 tohum ve 636,1 kg da-1 sap alınabileceği belirlenmiştir.

This research is carried out to determine the plant height (cm), stem diameter (mm), number of branches (number plant-1), seed yield (kg da-1), panicle ratio(%), stem yield (kg da-1), biological yield (kg da-1), harvest index (kg da-1), thousand grain weight (gr), crude protein ratio of stem (%), crude protein ratio of seed (%), neutral detergent fiber (NDF) ratio of stem, acid detergent fiber (ADF) ratio of stem and relative feed value (RFV) of stem in Titicaca variety of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) cultivated at different row spacing (17,5, 35,0, 52,5 and 70,0 cm) and intra-row spacing (10, 20, 30 and 40 cm). The experiment was established at the research farm at Igdir University Agricultural Practice and Research Center with 3 replications according to factorial trial design in 2017 year. According to the study results, the effects of different row spacing on plant height, stem diameter, number of branches, seed yield, stem yield, biological yield and RFV in quinoa were found to be significant. On the other hand, the effect of different row spacing on bunch ratio, thousand grain weight, harvest index, crude protein (CP) of stem, CP of seed, NDF ratio of stem, ADF ratio of stem quinoa were found to be insignificant. Effects of stem diameter, seed yield, stem yield and biological yield of different intra-row spacing were found to be significant. On the other hand, effects of intra-row spacing on plant height, number of branches, panicle ratio, thousand grain weight, harvest index, crude protein content of stem, CP ratio of seed, NDF ratio of stem, ADF ratio and RFV of quinoa was found to be insignificant. In order to produce seeds under Iğdır ecological conditions, it is determined that cultivation of quinoa with 35 cm row spacing and 10 cm intra-row spacing will be more suitable. In case of sowing of quinoa at determined distances, it was determined that 597,3 kg da-1 seed and 636,1 kg da-1 stem could be taken.