Iğdır yöresinde yetişen alıçların tür teşhisi ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Iğdır yöresinde doğal olarak yetişen alıç genotiplerinin belirlenmesi ve bölgedeki genetik çeşitliliğin tespiti amacıyla, 2015 ve 2016 yıllarında yürütülmüştür. Yöredeki mevcut alıçlar fenolojikve pomolojik özelliklerine göre incelenmiş ve toplam 57 alıç genotipi ve değerlendirilmiştir. Değerlendirilen alıçların 26 adetinin Crataegus petrodavisii türüne, 18 adedinin Crataegus ambigua türüne ve 13 adedinin Crataegus meyeri türüne ait olduğu tespit edilmiştir. İncelenen geneotiplerde, tomurcuk kabarması 8-19 Nisan, tomurcuk patlaması 11-23 Nisan, ilk çiçeklenme 15-27 Nisan, tam çiçeklenme 19 Nisan-1 Mayıs, çiçeklenme sonu 3-15 Mayıs tarihleri arasında değiştiği belirlenmiştir.2015 yılında incelenen genotiplerin meyve ağırlığı 0,69-2,55 g, meyve genişliği 10,63- 16,80 mm, meyve yüksekliği 11,27-15.61 mm, meyve hacmi 0,85-2,5 ml ve çekirdek ağırlığı 0,21-0,48 g arasında tespit edilmiştir. 2016 yılında ise meyve ağırlığı 1,01- 2,31 g, meyve genişliği 11,05- 18,44 mm, meyve yüksekliği 12,18-16,39 mm, 0,85-2,39 ml ve çekirdek ağırlığı 0,23-0,50 g arasında bulunmuştur. Alıç meyvelerinin meyve suyunda titre edilebilir asitlik % 0,50-1.22, pH 4.15-6.26, suda çözünebilir kuru madde miktarının (SÇKM) % 8,61-13,10 değerleri arasında saptanmıştır.Crataegus meyeri türünde yer alan 76ALÇ12, 76ALÇ45 ve 76 ALÇ50 genotipleri, Crataegus ambigua türü içerisinde yer alan 76ALÇ1, 76ALÇ42 ve 76ALÇ54 genotipleri 2 g ortalama meyve ağırlığı üzerinde ve Crataegus petrodavisii türüne ait 76ALÇ52 1,89 g meyve ağırlığı ile incelenen genotipler içerisinde ümitvar oldukları saptanmıştır.

This research is conducted in 2015 and 2016 for the purpose of determining the genotypes and germplazm of the hardtown in the region of Igdir province. The hawthorn in the region is investigated phenologically and pomologically and 57 hawthorn genotypes has been examined. 26 hawthorn genotypes that has been investigated belong to Crataegus petrodavisii, 18 C. ambigua and 13 C. meyeri species. The genotypes under investigation are determined to have pink balloon at 8-19 April, first white at 11-23 April, first bloom at 15-27 April, full bloom at 19 April- 1 May and last bloom at 3-15 May.The genotypes that investigated in 2015 has fruit weigh between 0.69 and 2.55 g, fruit width between 10.63 and 16.80 mm, fruit height between 11.27 and 15.61 mm, fruit volume between 0.85 and 2.5 ml and seed weigh between 0.21 and 0.48 g. In the year 2016, fruit weigh, width, height, volume and seed weigh ranged 1,01-2,31 g, 11,05-18,44 mm, 12,18-16,39 mm, 0,85-2,39 ml and 0,23-0,50 g, respectively. Titrable acidity, soluble solid content (SSC) and pH of hawthorn genotypes was found between % 0,5-1,22, % 8,61-13,10 and 4,15-6,26, respectively. It has been concluded that 76ALÇ12, 76ALÇ45, 76ALÇ genotypes belongs to C. meyeri and 76ALÇ1, 76ALÇ42, 76ALÇ54 to C. ambigua all with a fruit weigh of over 2 g and 76ALÇ52 to C. petrodavisii with a fruit weigh of 1.89 g is promising genotypes for selection and future studies.