Iğdır koşullarında farklı pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Çalışma 10 adet pamuk çeşidinin verim ve kalite özelliklerini belirlemekamacıyla 2016 yılında Iğdır ili Aralık ilçesi sınırları içerisinde bulunan KazımKarabekir Tarım işletmesi arazisinde olarak yürütülmüştür. Çalışmada ilk defa Iğdırekolojik şartlarında adaptasyon amacıyla kullanılan pamuk çeşitlerinde, ekim-çıkışsüresi, ilk taraklanma süresi, ilk çiçeklenme süresi, ilk koza açma süresi, bitkiboyu(cm), odun dalı sayısı, meyve dalı sayısı, bitkide koza sayısı, kütlü pamuk verimi,lif verimi, koza kütlü pamuk ağırlığı ve çırçır randımanı değerleri belirlenmiştir.Kalite unsurları olarak ise iplik eğrilebilirlik indeksi, lif inceliği, olgunluk, lifuzunluğu, kısa lif içeriği, lif kopma dayanıklılığı (mukavemet), elastikiyet, uniformiteindeksi, parlaklık, sarılık derecesi, çepel derecesi, renk derecesi, çepel sayısı, çepel alanıbelirlenmiştir.Çeşitler arasında kütlü pamuk verimi bakımından ilk sırayı 349,17 kg/da ileFLASH çeşidi almıştır. Bunu 314,93 kg/da ile Ba 119 çeşidi takip etmiştir. En düşükkütlü pamuk verimi 198,89 kg/da ile Pg 2018 çeşidinden elde edilmiştir. Lifverimlerinde ise En yüksek lif verimi 153,63 kg/da ile FLASH çeşidinden ve 151,62kg/da ile LODOS çeşidinden alınmıştır. En düşük lif verimi ise 85,3 kg/da ile Ba 525çeşidinden alınmıştır.Lif kalite özellikleri bakımından FLASH çeşidi ön plana çıkmıştır. Lif uzunluğubakımından, en uzun lif ortalaması 31,38 mm ile FLASH çeşidinden yine Eğirilebilirlikindeksi bakımından en yüksek değer 164 ile aynı çeşitten elde edilmiştir. Lifdayanıklılığı bakımından en yüksek değer 33,1 gr/tex ve üniformite indeksi bakımındanen yüksek değer %86,13 ile FLASH çeşidinden elde edilmiştir.Anahtar kelimeler: Pamuk, Çeşit, Verim, Kalite

This study was carried out to determine the yield and quality characteristics of10 cotton varieties at the researh area of Kazım Karabekir Agriculture Enterprise inAralık, Iğdır; during 2016. Following agricultural observations were taken during study;days from sowing to emerging, the first squaring period, days to the first boll opening,plant height, the number of vegetative branches on the plant, the number of generativebranches on the plant, the number of boll per plant, seed cotton yield, fiber yield, bollweight, seed cotton weight, ginning efficiency.Following qualty observations were taken during study: yam spinnability index,fiber finenees, maturity, fiber length, uniformity index, short fiber rate, strength,elasticity, brightness, the rate of yellowness, and trash grade.As a result of the study, the highest seed cotton yield was obtained from Flashvariety as 349.17 kg/da and followed by Ba 119 with 314.93 kg/da. The lowest seedcotton yield was determined from Pg 2018 variety vith 198.89 kg/da. The highest fiberyield was also obtained from Flash variety (153.63 kg/da) and followed by Lodosvariety (151.62 kg/da).The lowest fiber yield was determined from Ba 525 variety (85.3 kg/da).It can be seen from results that, Flash variety had highest fiber quality characteristics,with longest average fiber length (31.38 mm) the highest spinnability index value(164).Flash variety had also shown the highest value of fiber endurance (33.1 g/tex) and thehighest value of uniformity index (86.13 %).Key words: Cotton, Cultivar, Yield, Quality