Iğdır koşullarında bazı erkenci pamuk çeşitlerinin(Gossypium hirsutum L.) uygun ekim zamanlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma farklı erkenci pamuk çeşitlerinin farklı ekim zamanlarında agronomik ve teknolojik özelliklerini belirlemek amacıyla Iğdır ili şartlarında yürütülmüştür. Araştırma sonucunda ekim zamanının çıkış gün sayısı, ilk taraklanma süresi, ilk çiçeklenme süresi, ilk koza açma süresi, bitki boyu, meyve dalı sayısı, bitkideki koza sayısı ve kütlü pamuk verimi üzerinde etkisinin önemli olduğu görülmüştür (P<0,05). Çeşitlerin bitki boyu, koza kütlü ağırlığı, lif inceliği, olgunluk ve elastikiyet üzerine etkisinin belirgin olduğu görülmüştür. İnteraksiyonlara bakıldığında; çeşit x ekim zamanı interaksiyonunun bitki boyu, bitkideki koza sayısı, lif verimi ve kütlü pamuk verimi üzerine etkisinin anlamlı farklılıklar gösterdiği görülmüştür. Ayrıca, incelenen faktörlerin odun dalı sayısı, çırçır randımanı, lif uzunluğu, uniformite indeksi, kısa lif içeriği, parlaklık (beyazlık) derecesi, sarılık derecesi üzerine etkisinin istatistiki olarak önemli olmadığı belirlenmiştir (P>0,05). Bu çalışma doğrultusunda, 20 Mayıs'da yapılan ekim sonucu Edessa çeşidinde elde edilen kütlü pamuk verimi, meyve dalı sayısı ve bitkideki koza sayısının en yüksek değerlere ulaştığı görülmüştür. Bu ekimden 484,03 kg/da lık kütlü verimi elde edilmiştir. Ekim zamanları karşılaştırıldığında ilk üç ekim zamanı aynı gruba girmiş olup en son ekim olan 30 Mayıs tarihinde kütlü veriminin düştüğü görülmüştür. Bu bakımdan Iğdır koşullarında hava ve toprak sıcaklığı uygun olduğunda mayısın ilk haftasında ekim yapılması tavsiye edilebilir.

This study was carried out to determine agronomical and technological propertis of different early cotton (Gossypium hirsutum L) varieties and sowing intervals under Iğdır ecological conditions. As a result of the study, it has been illustrated that the effect of sowing times on days to emergence, duration for the first ranking, time for the first blossoming, time for the first boll opening, plant height, number of product twig, boll number on the plant and unseed cotton yield were significant (P<0,05). Varieties used in the research were significantly affected to plant height, the number of bolls, unseed cotton weight, fiber finess, maturity and elasticity. When interactions taken account; plant heignt, number of bolls on the plants, yield of fiber, unseed cotton weight and fiber finess were significantly affected by varieties x sowing time interaction. It has also seen from the results that there was insignificant effect of examined factors on the number of twigs on the plants, cotton gin production, fiber length, uniformity index, short fiber content, brightness (whiteness), degree of yellowness (P>0,05). As a result of this study, it was seen that the unseed cotton yield, number of fruit branches and number of product twig in the plant reached the highest values obtained from Edessa cultivar on 20 May (484,03 kg/da). When the sowing times were compared, the first three sowing times was in the same group and the last sowing was decreased on May 30th. In this respect, the first week of May could be advisable for sowing of cotton when the weather and soil temperature conditions available at Igdir ecological conditions.