Iğdır ilinde yetiştirilen halep keçilerinde somatik hücre, meme özellikleri ve süt verimi arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışma, Iğdır ilinde 62 baş ile Halep keçi yetiştiriciliği yapan özel bir işletmede yürütülmüştür. Keçilerde somatik hücre sayısı (SHS), süt verim özellikleri ve meme özellikleri incelenmiştir. Yapılan değerlendirmelerde; meme özelliklerinden meme çevresi (MÇ), meme genişliği (MG), meme taban yüksekliği (MTY), meme üst yüksekliği (MÜY), meme açısı (MA), meme hacmi (MH), meme başı çapı (MBÇ) ve meme başı uzunluğu (MBU) sırasıyla; 41,83±0,13 cm, 13,07±0,04 cm, 30,57±0,14 cm, 51,01±0,15 cm, 38,02±0,13º, 1754,84±10,65 ml, 6,09±0,09 mm ve 5,44±0,06 cm olarak tespit edilmiştir. Süt verimini etkileyen faktörlerden somatik hücre sayısı ortalaması (Aritmetik), Log10SHS, günlük ortalama süt verimi (GOSV), laktasyon süresi (LS), laktasyon süt verimi (LSV) ve SHS ortalaması (Geometrik) değerleri sırasıyla; 503,12±40,02*103 hücre ml-1, 5,543±0,037 , 2,14±0,05 kg, 292,15±0,60 gün, 626,23±12,94 kg ve 348,88±18,44*103 hücre ml-1 olarak tespit edilmiştir. Günlük ortalama süt verimine mevsimin, laktasyon sırasının ve laktasyon süt veriminin etkisi önemli bulunmuştur (p<0,01). SHS ve Log10SHS değerlerine ise laktasyon sırasının etkisi önemli bulunmuştur (p<0,01). Mevsimin SHS değerine etkisi önemsiz bulunurken, Log10SHS değerine etkisi önemli tespit edilmiştir (p<0,001). Doğum tipinin etkisi ise her ikisinde de varyasyon oluşturduğu tespit edilmiştir (p<0,01). Meme tipinin (MT) meme özelliklerinden meme açısı üzerine etkisi önemli tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç olarak; Iğdır ilinde Halep keçilerinin başarılı bir şekilde yetiştirilebileceği, iş istihdamının sağlanmasında, doğal yem kaynaklarının değerlendirilmesinde, sanayiye hammadde sağlamasıyla (süt ve et) ekonomiye kendi ölçüsünde önemli katkı yapacağı düşüncesiyle yetiştiriciliğinin yapılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

This study was carried out in an individual farm with 62 Damascus goat in Iğdır province. Somatic cell count (SCC), milk yield characteristics and udder characteristics were examined in goats. In the evaluations made; breast circumference (BC), breast width (BW), breast base height (BBH), breast top height (BTH), breast angle (BA), breast volume (BV), breast diameter (ND) and breast length (BL ) were determined as 41.83±0.13 cm, 13.07±0.04 cm, 30.57±0.14 cm, 51.01±0.15 cm, 38.02±0.13 º, 1754.84±10.65 ml, 6.09±0.09 mm and 5.44±0.06 cm respectively. Among the factors affecting milk yield, somatic cell count mean (Arithmetic), Log10SCC, daily mean milk yield (DMMY), lactation long (LL), lactation milk yield (LMY) and average SCC (Geometric) values were detected as 503.12±40.02*103 cells ml-1, 5.543±0.037, 2.14±0.05 kg, 292.15±0.60 days, 626.23±12.94 kg and 348.88±18 44*103 cells ml-1 respectively. The effect of season, lactation order and lactation milk yield on daily average milk yield was found to be significant (p<0.01). The effect of lactation order on SCC and Log10SCC values was found to be significant (p<0.01). While the effect of the season on SCC value was insignificant, the effect on the Log10SCC value was found to be significant (p<0.001). The effect of birth type was found to cause variation both SCC value and Log10SCC value (p<0.01). The effect on breast angle, which is one of the breast features of breast type (BT), has been determined significant (p<0.05). As a result; Damascus goats can be successfully bred in the Iğdır province. It will make an important contribution to the economy in terms of providing employment, utilizing natural fodder sources, providing raw materials to the industry as milk and meat.