Talip Özkan`ın sanatçı kişiliği ve ege bölgesine kazandırdığı zeybek eserlerin müzikal analizi

Abstract

Talip ÖZKAN'ın sanatçı kişiliği ve Ege yöresine kazandırdığı eserlerin müzikal analizi isimli çalışma; Talip Özkan gibi Türk halk müziğinde ve bağlama icrasında ekol olmuş bir sanatçıyı bütün yönleriyle incelemek, ayrıca geleneksel müzik kültürümüze kazandırdıklarını göstermeyi amaçlamaktadır. Bilindiği gibi zeybekler kendi otantiğinde zurna enstrümanı ile icra edilirken Talip ÖZKAN, bağlama enstrümanı ile yorumlayarak ve icra ederek yeni bir soluk getirmiştir. Ayrıca zurna ile ifadelendirilen ve bu çalgıya uygun olan nağmeleri bağlamaya uyarlamıştır. Böylece zurna ile çalındığında anlam kazanan zeybek eserlerin bağlama ile icrasını ilk kez deneyenlerden biri olarak, almış olduğu sonuçları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada kaynak tarama, kişisel görüşme ve röportaj yöntemleri kullanılmıştır.Çalışmanın II. bölümünde Talip ÖZKAN'ın yaşam öyküsü, çocukluk yıllarından başlayarak bağlamayı tanıması, eğitim ve öğretim sürecinde kendine göre geliştirmesi, Muzaffer SARISÖZEN'le tanışması, Ankara, İstanbul ve İzmir Radyosunda bağlama sanatçısı olarak çalışması, Radyoda çalışırken birçok derleme çalışmasına imza atması, yurtdışına gitmesi, yurtdışında vermiş olduğu konserleri, yaptığı akademik çalışmaları kendi ağzından anlatılarak verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca sanat yaşamından kesitler ve yaptığı çalışmalar bu bölümde verilmiştir.Yücel PAŞMAKÇI, Mehmet ERENLER, Erdal ERZİNCAN ve Çetin AKDENİZ gibi gerek kendi jenerasyonundan gelen, gerekse Talip ÖZKAN ekolünden etkilenmiş sanatçı kişiliklerin görüş ve düşünceleri de yine bu bölümde verilmiştir.Çalışmanın III. bölümünde halk müziğimizde ege bölgesini ifade eden ve bir tarz olarak yerini almış olan zeybek kelimesinin ne anlama geldiği, tarihsel süreç içerisindeki gelişimi ve halk müziğindeki zeybek tavrı anlatılarak; zeybeklerin karakteristik yapısı hakkında bilgilendirme yapılmıştır.Çalışmanın III. bölümünde Zeybek eserlerin zurna icrası ile sanatçının bağlama icrasının karşılaştırmalı müzikal analizi yapılmıştır. Müzikal analiz yapılırken tespit edilen zeybek eserlerinin zurna ile icrası dikte edilmiş, Talip ÖZKAN'ın yorumu ve icrası ile karşılaştırılmış, böylece zeybek eserlerine katmış olduğu kendine has yorum ve icra yapısı anlatılmaya çalışılmıştır.Sonuçlar ve öneriler bölümünde Talip ÖZKAN'ın bağlama enstrümanı ile zeybek icrasına getirdiği açılımın ne anlam ifade ettiği, neden ihtiyaç duyduğu, nasıl yaptığı ve ulusal çalgımız olan bağlama enstrümanına katkısı anlatılmıştır.Bağlama çalan günümüz amatörleri, profesyonelleri ve akademisyenlerine Talip ÖZKAN'ın kim olduğu, neler yaptığı, ne anlam ifade ettiği gösterilmiş ve anlatılmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Zeybek, Ege bölgesi, Talip ÖZKAN, Tavır, Müzikal Analiz

This work entitled ?The Artistic Personality of Talip Özkan and Musical Analysis of the Zeybek Works he has Contributed to the Aegean Region?; aims to understand and describe with all aspects, an artist like Talip Özkan who has become a ?school? in Turkish Folk Music and bağlama performance; as well as to demonstrate what he has contributed to the Turkish traditional musical scene. As it is well known, while zeybeks are authentically performed with the instrument zurna, Talip ÖZKAN brought fresh air by performing and interpreting them on the bağlama instrument. Moreover, he has successfully adapted musical phrases suitable to and meaningful on the zurna to the bağlama. Hence, this work aims to observe and demonstrate the successful results he has obtained by being one of the first artists to play zeybeks on the bağlama. The methods used in this dissertation are, browsing of the sources, personal meetings and interviews.In the 2nd chapter of the work; Talip ÖZKAN?s biography; his acquaintance with the bağlama starting from childhood; his training and educational development; his meeting with Muzaffer SARISÖZEN; his work at the Ankara, Istanbul and Izmir radio stations as a bağlama artist; his work on numerous field recordings while employed at the radio stations; his trips abroad; the concerts he gave abroad and his academic work are narrated with his own words. Also, episodes from his artistic life and work are presented in this chapter.Thoughts and opinions of artists from his own generation such as Yücel PAŞMAKÇI, Mehmet ERENLER, Erdal ERZİNCAN and Çetin AKDENİZ; as well as thoughts and opinions of artists influenced by the Talip ÖZKAN school, have been also included in this chapter.The 3rd chapter of the work gives information about the characteristics of zeybeks, through explaining the meanin of the word zeybek ?which has become a genre expessing the folk music of the Aegean region?, its development in history, and the zeybek style in folk music.A comparative musical analysis of performances of zeybeks with zurna and that of the artist on the bağlama have been given on the 3rd chapter. As part of the analysis, the identified zeybek works performed with zurna have been transcribed and compared to Talip ÖZKAN?s performance and interpretation. This way, I have sought to explain the structure of his orijinal interpretation and performance he has brought to zeybek works.The meaning of the expansion Talip ÖZKAN has brought to zeybek performance with the bağlama; why he felt the need to do so; how he did it; and what he has contributed to our national instrument the bağlama, has been explained in the ?Conclusion and Suggestions? part.I have sought to show present day bağlama amateurs, professionals and scholars who Talip ÖZKAN is, what he did, and what he meant.Key words: Zeybek, Aegean Region, Talip ÖZKAN, ?Tavır? (Style, in Turkish Folk Music), Musical Analysis