Adalet Ağaoğlu`nun oyunlarında toplumsal eleştiri

Abstract

Bu çalışmada Adalet Ağaoğlu'nun metinlerini yazma biçimi ve metinlerini yazarkenkullandığı yöntemler ele alınmıştır. Yazarın çağdaş yazım tarzı kullanarak ve toplumsaleleştiri bazında ele aldığı dokuz oyunu, yorumbilim, alımlama ve feminist eleştirelokuma biçimi ile okunarak incelenmiştir. Yazarın farklı biçim denemelerini kullandığıBu çalışmada Adalet Ağaoğlu'nun metinlerini yazma biçimi ve metinlerini yazarken kullandığı yöntemler ele alınmıştır. Yazarın çağdaş yazım tarzı kullanarak ve toplumsal eleştiri bazında ele aldığı dokuz oyunu, yorumbilim, alımlama ve feminist eleştirel okuma biçimi ile okunarak incelenmiştir. Yazarın farklı biçim denemelerini kullandığı oyunlarında dil kalıplarının ve yöntem denemelerinin metinleri şekillendirme biçimine de değinilmiştir. Yazarın toplumda kadınların durumuna nasıl ve ne şekillerde değindiği, bu sorunları okuyucusuna ne şekilde aktardığı incelenen metinler içerisinde vurgulanmıştır. Yazarın toplumdaki ideolojileri açık etme biçimi, kendisinin bu ideolojilerin etkisi altında kalmadan, her konuya uzak açı bakabilmesi, ideolojilerin insanlar üzerinde oluşturduğu yaşam ve davranış kalıpları gösterilerek hangi noktalara ve ne şekilde vurgu yaptığı da metinler içerisinde ele alınmıştır. Bu bağlamda yazarın düşünsel paralellikler gösterdiği diğer yazarların düşüncelerine de yer verilmiştir.Yapılan inceleme sonunda yazarın bireysel sorunların ötesinde insanlık sorunlarını ele aldığı, toplumda görünmez kılınan ideolojileri açık ettiği, metin içerisinde bunu gerek karakterlere verdiği isimler, gerek oyunlarını kurgulama biçimleri, gerek oyunlarda oluşturduğu karşıtlıklar, gerek zaman sıçramaları, gerek ise karakterlerin dil kalıpları ile belirlediği anlaşılmış, yazarın toplumsal eleştiriyi, eleştiri bazından çıkartıp gösterme şekline dönüştürdüğü, metinlerini şekillendirme biçimi ile okuyucusunu aktif hale getirerek sanatı bir üretim ve bilgi aktarımına dönüştürdüğü anlaşılmıştır.Anahtar Kelimeler; oyun yazarlığı, dramaturji, tiyatro eleştirisi, feminist eleştiri

In this thesis, writing style of Adalet Ağaoğlu as a playwright and her writingmethods are examined. The playwright?s contemprorary style and the way she criticisesthe society and the way she highlights the role of women in society in her nine plays areanalysed with a feminist approach. Also how the playwright formulates her styles, howshe forms the language in her plays and how she communicates with the reader areanalysed and underlined in paralel to feminist approach. The way the playwright projectsthe social ideologies with an objective view and the way she interprets the issues like theway ideologies affect the lives and behaviours of people are discussed. In this context,the pointviews of the thinkers and the writers of the same kind take part in the thesis tosupport Adalet Ağaoğlu?s pointviews revealed in her plays and in her way of seeing thesocial issues and the problems that women face in the society.The thesis reaches a conclusion that the playright does not highlight the indvidualissues but the social ones. Such as, the social and official ideologies and the discourse ofthese ideologies that have been ignored or internalized by the society. The playwrightemphasizes this with the names she gives to the characters, the way she edits the play,the oppositions she makes and the language forms she uses in her plays. It is analysedthat Adalet Ağaoğlu takes the criticism to an indication level and with this way she givesher reader an active role. This makes her art of playwriting a production and aninformation flow tool rather than a simple direct reflection of the social reality.Key Words; autorship, dramaturgy, theater criticism, feminist criticism