Enderûn ve Türk mûsikîsi

Abstract

Bu çalışma, Türk Mûsikîsi' nin yüzyılları aşkın gelişme süreci içinde, mûsikîye ev sahipliği yapmış Enderûn Mektebinin, günümüze yansıyan kültürel dokusu, eğitim ve öğretim yapısının mûsikîyle olan ilişkisi ve bu ilişkinin, günümüz mûsikî eğitim öğretimindeki mevcud yapıya katkı sağlayabileceği fikrinden hareketle yapılmıştır.Türk Mûsikîsi'nin klasik yapısı, ahlâki ve kültürel değerlerin üzerine inşâ edilmiştir. Yaşadığı coğrafyadan, sosyal yaşamdan, insanın maneviyatından ve dinsel yaşamından beslenmiş, tezahürü de bu noktada gerçekleşmiştir. Bu açığa çıkış ve ardından mûsikînin nakledilme ihtiyacı, kendi doğal yapısını oluşturmuş, ?meşk? denilen hoca talebe ilişkisine dayalı eğitim öğretim şekliyle bir bütünlük arz etmiştir. Bu bütünlüğün Türk Mûsikîsi' nin klasik olma hüviyetine de katkıda bulunduğu söylenebilir. Bu çalışmada, Türk Mûsikîsi ile kültür ahlâk değerlerinin bir bütünlük ihtiva ettiği ve Türk Mûsikîsi dünyasının küçük bir emsali olarak görülen Enderûn Mektebi, bu bakış açısıyla incelenmiştir.Birinci bölümde, Enderûn Mektebinin genel kurallarına, teşkilatına ve genel eğitimine, ayrıca mûsikî eğitiminin verildiği seferli koğuşunun tanımına değinilmiştir..İkinci bölümde; Enderûn ve Türk Mûsikîsi başlığı altında klasik mûsikînin Enderûn'daki eğitim sürecine, şekline, kısaca, nasıl bir görünümde olduğuna yer verilmiştir. Ayrıca mûsikîşinas pâdişahlara ve Enderûn'lu mûsikîşinaslara yer verilmiştir.Üçüncü bölümde, Enderûn'un, günümüz mûsikî eğitimi şekline, model olarak katkı sağlayabileceği fikrine değinilmiş, dördüncü bölümde ise; Enderûn sonrasındaki mûsikî eğitimi veren kuruluşlara yer verilmiştir.Bu çalışma kütüphane araştırması ve gözlem metoduyla yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Enderûn, mûsikî, meşk, model.

This work has been prepared based on the present-day reflections of the cultural texture of the Enderun School, which served as the home for music throughout the Turkish Music?s development process for centuries, the relationship between the Enderun School?s education and teaching structure and music, and the idea that this relationship may contribute to the current structure of the contemporary music education and teaching.The classical structure of the Turkish Music is based on ethical and cultural values. It has been nourished by the geography and the social life surrounding it, the morale and the religious life; and this manifested itself at this point. This revelation and the need to pass over the music created that followed it created its own natural structure; and unified itself with ?meşk? the education and teaching method based on teacher-student relationship. We may say that this unity contributed to the classical nature of the Turkish Music. In this work, the Enderun School, where the Turkish Music and cultural and moral values were unified and which is regarded as a little example of the Turkish Music world, has been examined from this point of view.The first section refers to the general rules and the general organization of and the general education provided by the Enderun School; and a definition of the ?seferli? ward, where the music education was given.The second section titled ?Enderun and Turkish Music? refers to the classical music education process and procedure in the Enderun, in other words presents its brief overview. It also refers to the sultans, who also were musicians, and certain musicians from the Enderun.The third section refers to the idea that the Enderun may serve as a model to the contemporary music education; and the fourth section refers to the musical education institutions after the Enderun.This work has been prepared based on library search and observation.Key Words: Enderun, music, meşk (musical practice), model.