Plastik sanatlarda yazı ve harf formunun görsel niteliğinin kullanılması

Abstract

Binlerce yıldan beri yazı, insanoğlu için vazgeçilmez bir iletişim aracı olmuştur. Yazı formu tarihsel gelişimi içinde, salt iletişim aracı olmaktan çıkmış, plastik nitelikleri olan bir forma dönüşmüştür. Bu çalışmada, yazı ve formunun tarihsel gelişimi, bu gelişimde yazılı anlatım aracı olmasının ötesine geçerek, sanatsal plastik bir forma dönüşümü ve bu gelişimden doğan grafik sanatlarda, yazı formunun eriştiği plastik nitelikleri, belli örnekler üzerinden incelenmiştir. Bu incelemede, tarih öncesinden başlayarak, doğu sanatlarının buluşları ile batı sanatına olan etkileri yanısıra, matbaa devrimi ve Avrupa Rönesans hareketleri ile başlayan hümanizm, endüstri devriminin sonucu olarak yirminci yüzyılın başında gelişen temel sanat akımlarındaki yazının plastik form olarak kullanımı ve plastik değerlerinden bahsedilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte yazı formunun günümüze kadar ulaşan ilk çağdaş örneklerinin, biçim üzerinden plastik nitelikleri örneklerle sunulmuştur. Bu örneklerde, plastik form çözümlemenin temel değerlerinden olan pozitif–negatif etkileri ele alınmıştır.Doğu yazı sanatının temsilcisi olan kaligrafinin var olduğu kültürlerde resmin kaligrafiye etkisinden ziyade, kaligrafinin resim sanatına olan etkileri incelenmiş, bununla birlikte endüstri devrimi ile gelişen hümanizm ve insan yaşamının değerleri, yazı ve harflerin plastik bir form olarak sanat yapıtlarında daha çok yer almasına zemin oluşturmuştur. Sonuç olarak, yazının tarihsel gelişimi içinde yazılı anlatım aracından, sanatsal değeri olan bir plastik forma dönüşümü, grafik sanatlarda yazının eriştiği plastik form gücünün de bir kanıtıdır. Yazı ve formu, çeşitli aşamalardan geçerek grafik sanatlarda, anlam yaratmanın ve iletişim kurmanın etkin ve vazgeçilmez bir aracı olmuştur. Günümüz disiplinlerarası sanat ortamı ise, yazı ve formunun eriştiği bu gücü kullanarak yeni sanatsal anlatım olanakları vaat etmektedir.Anahtar Kelimeler: Grafik Tasarım, Plastik Sanatlarda yazı ve harf formu, Kaligrafi, Tipografi.

For thousands of years, writing has been an indispensable means of communication. In its historical development writing form has gone beyond being just a means of communication and has transformed into a form with plastic qualities.In this work, specific examples are used to examine the historical development of writing and its form, its transition in this development from being a written form of expression, its transformation into a plastic art form, and the plastic qualities the written form has attained in the graphic arts born of this development. In this examination, starting with pre-history, an attempt has been made to mention the findings of Eastern arts and their influence on Western art, Humanism, with its origins in the printing revolution and the European Renaissance movements, and the use of writing as a plastic form and plastic values in the fundamental artistic trends developing at the beginning of the twentieth century as a result of the industrial revolution. In addition, samples of the first modern examples of writing forms to reach our times are presented with the plastic qualities of their form. In these examples, the full-empty effects constituting the basic values of plastic form analysis are dealt with.Rather than the influence of painting on calligraphy, which represents the eastern art of writing, in its existing culture, the influence of calligraphy on the art of painting is examined. However, the values of human life and Humanism developing along with the industrial revolution have played more of a role in forming the place of writing and letters as a plastic form in works of art. In conclusion, the transformation of writing in a historical development from a form of written expression into a plastic form of artistic value is also evidence of the power the plastic form writing has attained in the graphic arts. After various stages of development, writing and its form have become an influential and indispensable means of creating meaning and establishing communication. Among the artistic disciplines of today, the artistic medium promises to create new possibilities for artistic expression using this power attained by writing and its form. Keywords: Graphic design, Writing and Letter forms in The Plastic Arts, Calligraphy, Typography.