Şanlıurfa sıra gecesi geleneği

Abstract

Halk mektebi olarak bildiğimiz Sıra Geceleri sosyal, ahlaki ve müzikal yönden son derece önemli değerlerin öğretildiği geceleridir. Bu çalışma, Şanlıurfa Sıra Gecelerinin bir takım maddi kaygılar sebebiyeti ile yozlaştırılarak, bütünlüğünün bozulmaya yüz tuttuğunu vurgulamak için hazırlanmıştır.Kaynak tarama ve bilirkişilerle karşılıklı görüşme yöntemlerinin kullanıldığı bu çalışma, 5 bölümden oluşmuştur.Birinci bölümde; Şanlıurfa'nın Coğrafi konumu ve adının kaynağı ele alınırken, Şanlıurfa'nın İslamiyet öncesi, Osmanlı dönemi ve kurtuluş savaşı sonrasındaki durumu hakkında kısa bir bilgi verilmiştir.İkinci bölümde; Şanlıurfa'nın müzik yaşantısı, müziğinin teması, çalgıları, icra biçimi, makam geleneği, derlemeleri ve bu derlemelere kaynak olarak gösterilen ustaları hakkında bilgi verilmiştir.Üçüncü bölümde; Şanlıurfa Sıra Gecelerinin müzik kültürü ve ahilikle olan ilişkisi incelenirken, Sıra Gecesinde başkanlık yapan kişinin, görevleri ile Sıra Gecesi kuralları hakkında bilgi verilmiştir.Dördüncü bölümde; Sıra Gecelerinin vazgeçilmez ikramları ve tatları hakkında bilgi verilmiştir.Beşinci ve son bölümde; Sıra Gecelerinin zaman içerisinde geçirmiş olduğu olumlu ve olumsuz değişikliklerle beraber kentleşme sürecindeki yozlaşma evresi, incelenirken, toplumun kültürel ve sosyal anlamda gelişimlerine neler kattığı hakkında bilgi verilmiştir. Bu bölümde aynı zamanda değerli üstatların Sıra Geceleri ile yazmış oldukları yazılar da örneklenmiştir.Anahtar Kelimeler: Şanlıurfa, Urfa, Sıra Geceleri, Gelenek

Sira Nights we know as Public school are the nights that very important values are taught in terms of social, moral and musical way. This study has been prepared to point out that integrity of Şanlıurfa Sira Nights have started to degeneration by getting corrupted due to a number of financial concerns.This study that methods of literature scanning and interview with experts are used comprises 5 chapters.In the first chapter; while the geographical location and the source of its name of Şanlıurfa were handled; short information about the situation of Şanlıurfa before İslamism, Ottoman period and after independence war was given.In the second chapter, the information related to the music life, music theme, instruments, performance manner, mode convention of Şanlıurfa, compilations and masters shown as source for these compilations were presented.In the third chapter, in examining the relationship of Şanlıurfa Sira nights with music culture and ahi-order, the information with regard to the duties of the person making chairmanship to Sira night and rules of Sira night was given.In the fourth chapter, information on essential carters and tastes of Sira Nights was presented.In the fifth and last chapter, while corruption stage in urbanization process with positive and negative changes subjected by Sira Nights in time was analyzed, information was given about what it had added to development of society in social and psychological aspects. In addition, the articles written by valuable masters on Sira Nights were sampled in this chapter.Key Words: Şanlıurfa, Urfa, Sira Nights, Convention