Grafik tasarım da esinlenme, intihal ve özgünlük araştırması

Abstract

Grafik tasarım veya tasarımın diğer alanlarında faaliyet gösteren kişiler, yaratıcı doğaları gereği gözlem yeteneği gelişkin bireylerdir. Gözlem yapmanın olası etkilerinden biri olan esinlenme kavramı, yaratıcı faaliyet neticesi ortaya çıkan eserde de etkisini göstermektedir. Her geçen gün gelişen teknolojik olanaklar ve internetin hayatımızda yetkin rol oynamasından ötürü bilgiye erişim, öncesine oranla kolaylaşmakta ve sürekli olarak gelişmektedir. Teknolojik gelişmelerle beraber intihalin yaygınlaşması ve daha az önlenebilir olmasından kaynaklanan sorunlar, tasarım alanları çerçevesinde incelenmiştir.Öncelikli olarak esinlenme, intihal ve özgünlük kavramları açıklanmış ve farklı disiplinlerde görülen intihal örnekleri incelenmiştir. Esinlenmenin yaratıcı faaliyette olumlu etkileri göz ardı edilmeden; esinlenmenin sınırları ve intihale varma noktaları incelenmeye çalışılmıştır. Esin, yaratıcı süreç ile beraber açıklanmış ve sürecin ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeği üzerinde durulmuştur. Öte yandan intihal ile sonuçlanan bir sürecin, olası olumsuz etkilerini ele alarak, intihalin grafik tasarım bağlamında, reklam sektöründeki negatif etkileri çeşitli örnekler ve karşıt fikirler ile incelenmeye çalışılmıştır. Reklam sektöründe neredeyse birebir kopya edilen çalışmaların neticede sektörü bir tıkanmaya götüreceği ve reklamcılığın asıl silahı olan yaratıcılığı ortadan kaldırabileceği olasılığı üzerinde durulmuştur. İntihal sonucu oluşturulmamış, yaratıcısından izler taşıyan özgün bir tasarımın etkileri üzerinde önemle durarak; özgünlük yakalama halinin bir zorululuk olarak algılanması gerektiği yargısına varılmaya çalışılmıştır.Sonuç olarak intihal ve esinlenme kavramları hukuki bağlamda incelenmiş ve Fikir ve Sanat Eserleri Hukuk'nda intihal olgusu açıklanmaya çalışılmıştır. İntihalin benzer başka kavramlarla karıştırılmaması gerektiğinden intihale benzer kavramlar karşılaştırılmış ve kavram açıklamaları pekiştirilmiştir. Bununla beraber eser sahiplerinin hukuksal hakları da önemli bir nokta olduğundan Fikir ve Sanat Eserleri Kanunun'na ilişkin, kişilerin hukuki hakları incelenmiştir.

People who work in the Graphic Design sector or in different fields of designing, are naturally good observers. The concept of inspiration, one of the possible effects of observing, shows it's effects in works of art creatively. Due to the opportunities that technology provides us and the vital role of the internet in our lives, access to information is easier and has been gradually improving. However, technological development also bring an increase in plagiarism.First of all, the concepts of inspiration, plagiarism and originality are explained and examples of plagiarism in different fields are given. Without ignoring the possible effects of inspiration on creative actions, we attempt to distinguish the borders of inspiration and plagiarism. Inspiration is connected with the period of creativity and it can not be seperated from this time. Plagiarism, however and it's many negative effects, can usurp this period of creativity. There are given various examples and the opposing ideas in the advertising sector, specifically in Graphic Design. The study focuses on the possibility that, as a result of copying from originaly prepared tasks in advertising, plagiarism run the sector in to the ground and ruin creativity, the cornerstone of advertising. The study focuses on the effects of an original design, which has traces of it's on creator. According to the idea of the study, originality should be considered an obligation in the Graphic Design.At the last part, the concepts of plagiarism and inspiration are observed in the frame of law. The concept of plagiarism is defined according to the Law of Intellectual Property Rights in order not to mix with other similar concepts, plagiarism is compared clearly with those similar concepts and the explanations are reinforced. Moreover the rights of the client subject to the Law of Intellectual Property Rights are documented since their rights are very significant.