Ekonomik büyüme ve işsizlik arasındaki asimetrik ilişki ve Türkiye`de Okun yasasının sınanması

Abstract

Türkiye ekonomisinde yıllardır tartışılan en büyük sorunlarından biri işsizliktir. Politika yapıcıları işsizliği azaltmak için birçok politika belirlemektedirler. Bu politikaların en önemlilerinden biri yüksek büyüme oranları ile işsizliği azaltmaktır. İşsizlik ile büyüme arasındaki ilişki ilk kez Arthur M. Okun (1962) tarafından incelenmiş ve bu ilişkiyi konu alan yasa Okun Yasası olarak adlandırılmıştır.Çalışmada Türkiye ekonomisi için ekonomik büyüme ve işsizlik ilişkisini 2000:Q1-2010:Q3 üç aylık verileri kullanılarak analiz edildi. Kullanılan değişkenler büyüme verisi olarak GSYİH ve işsizliği tanımlamak için ise işsizlik rakamlarıdır. Çalışmanın birinci bölümünde işsizlik, işsizlik çeşitleri ve istihdam kavramları açıklandı ve daha sonra büyüme modellerinden bahsedildi. İkinci bölümde Okun Yasası açıklandı, Türkiye'de ekonomik büyüme ve işsizlik hakkında bilgi verildi ve konuyla ilgili geçmişte yapılan çalışmalara değinildi. Uygulama aşamasına serilerin birim kökleri incelenerek başlandı. Durağanlığın incelenmesi amacıyla uygulanan ADF, PP ve KPSS testleri sonucunda serilerin birinci dereceden durağan olduğu sonucuna varıldı. Ayrıca kırılmanın durağanlık üzerindeki etkisini sınamak amacıyla Zivot ve Andrews testi kullanıldı. Bundan sonraki aşamada Engle-Granger analizi ve Johansen Yöntemi kullanılarak iki serinin eşbütünleşik olmadığı bulunduğu için serilerin aralarında uzun dönemli ilişki olmadığı sonucuna varıldı. VAR modeli kurulmadan önce uygulanan Granger nedensellik analizi sonucunda iki serinin de birbirinin Granger nedeni olmadığı bulundu. Son olarak Etki Tepki Analizi ve Varyans Ayrıştırması Analizi uygulandı. Etki Tepki analizi sonucunda iki serinin altıncı dönemde dengeye ulaştığı görülmektedir. Varyans Ayrıştırması sonuçları işsizliğin oluşumunda büyümenin etkisi varken büyüme üzerinde işsizliğin etkili bir değişken olmadığını göstermektedir.

One of the main problem of the Turkish economy in many years is unemployment. Policy makers determine many policies to reduce unemployment. One of the most important policy of these policies is reduce unemployment by high economic growth. Arthur M. Okun who first analyzed the relationship with unemployment and growth and the law which is refers this relationship named as a Okun Law.This study analyzes relationship of economic growth and unemployment by using quarterly data from 2000:Q1-2010:Q3 for Turkish economy. The variables used are GDP as a economic growth and number of unemployment person as a unemployment. First part of the study unemployment, types of unemployment and employment are explained than growth models are discussed. In second part Okun Law is explained, economic growth and unemployment in Turkey are discussed and previous literature about the subject is investigated survey. The empirical application is started by investigating integration levels of the variables. Based on results of ADF, PP and KPSS tests which is used to investigate stationarity it is decided that all series are first order integrated. Also by using Zivot Adreews test structural break is tested. After this applications long run relationship is investigated by using Engle-Granger Analysis and Johansen Method. The analysis results show that variables are not cointegrated it is decided that they have not long run relationship. Before VAR model constructed Granger Causality Analysis is carried out and shows that two variables is not Granger cause of each other. At last Impulse- Response Functions and Variance Decomposition Analysis applied for the model. Impulse Response Analysis shows that unemployment comes to equilibrium at the sixth period. Variance Decomposition shows that although GDP has a explanatory ratio on unemployment, unemployment has not on GDP.