Hüseyin Gazi Külliyesi ve Hüseyin Gazi`nin Alevi-Bektaşi geleneğindeki yeri

Abstract

Seyyid Hüseyin Gazi Külliyesi; Çorum, Alaca ilçesinin 3 km güneyinde Söğütözü mevkiinde yer almaktadır. Alaca?daki bu yapı kompleks olarak düzenlenmiştir. Kompleks içerisinde türbe, medrese, imaret, misafirhane, havuz ve çeşme bulunmaktadır. Hüseyin Gazi Külliyesi, portali ve tezyinatından dolayı Anadolu Selçuklu dönemine tarihlendirilmektedir. Çorum?da bulunan bu dini mimari örneği, Anadolu Selçuklu döneminden bu zamana kadar ayakta olmasına karşın pek fazla araştırılmamıştır. Bu çalışmada, Hüseyin Gazi?nin dini, tarihi kişiliği; külliyenin geçmişi, günümüzdeki hali ve ziyaretlerin mahiyeti hakkında bilgiler verilmiştir. Muhtelif uygulamaların görüldüğü bu yapı, hem sanat tarihi hem de halk inançları açısından değerlendirilmiştir. Değerlendirme için genelden özele doğru bir yöntem kullanılmıştır. Kavramlar tek tek açıklanmış ve tez çalışmasıyla ilişkilendirilmiştir. Ayrıca tez için benzer mimari örnekler, dini ritüeller, muhtelif sembol ve tezyinat örnekleriyle karşılaştırmalar yapılmıştır. Alaca?daki bu külliye, Hüseyin Gazi?nin hem ?Seyyid? olması hem de İslam uğruna yaptığı mücadelelerden mütevellit yerel halkın ve Bektaşi mürşitlerinin ziyaretgahları arasındadır. Ayrıca bu yapı cephesinde ve iç mekan tezyinatında sembolik anlamlar barındırması bakımından da Çorum içerisindeki diğer türbelerden farklıdır. Anahtar Kavramlar: Seyyid, Hüseyin Gazi, Külliye, Alevi, Bektaşi.

Seyyid Hüseyin Gazi Complex is located Söğütözü, 3 km. south of Alaca county, Çorum. These buildings were built up as complex. This complex includes a mausoleum tomb, a madrasah, a guest house, a poool and a fountain. Hüseyin Gazi Complex is dated Anatolian Seljuks period because of its pylon and decorations. There are insufficient researches about this religious architectural example, despite standing strong since Anatolian Seljuks era.In this study, there are information about religion of Hüseyin Gazi, his historical personality, the history of Hüseyin Gazi Complex, the present condition of the complex and contents of the visits to this complex. This complex is studied in terms of art history and public belief. This study is farmed within a deductive method, from general to spesific. The concepts are explained one bu one associated with the topic of this thesis study. Also, similar architectural examples, religious rituels, different symbols and decorations are compared. Alaca complex in this, thanks to Hüseyin Gazi's being a seyyid and his lifelong struggle for islam religion, people, especially Bektashi guides and opinion leaders visit this complex. Also this complex is diffrent from other mausoleums and tombs in çorum as it has symbolic meanings in its inside decorations and at the font side.Key Words : Seyyid, Hüseyin Gazi, Komplex, Alevi, Bektashi.