Tefsir usulünde süreklilik ve etkileşim: Bulkîni, Kafiyeci ve Suyûti örneği

Abstract

Hz. Peygamber'den günümüze kadar olan süreçte tefsir usulü pek çok alimin katkısıyla gelişimini sürdürmüştür. Bu zaman diliminde tefsir alimleri gerek hocalarının gerek öğrencilerinin çalışmalarından istifade etmişler, karşılaştıkları ilmî birikimi de göz önüne alıp değerlendirerek mevcut tefsir usulü malzemesini en uygun şekilde ortaya koyma çabasıyla hareket ederek yeni eserler kaleme almışlar. Pek tabii ki bu süreçte alimler birbirlerini göz ardı etmemişler, birbirlerinden doğal olarak etkilenmişlerdir. İncelediğimiz `Tefsir usulünde süreklilik ve etkileşim: Bulkînî, Kâfiyecî ve Suyûtî Örneği` adlı tezde de Suyûtî'nin, hocası Kâfiyecî'den ve Bulkînî'nin eserlerinden ne ölçüde etkilendiğini ve bu etkileşim sürecinin ne şekilde geliştiğini, Bulkînî'nin Mevâki'u'l-Ulûm Fi Mevâki'i'n-Nücûm, Kâfiyecî'nin et-Teysîr Fi Kavaidi İlmit-Tefsir, Suyûtî'nin et-Tahbîr fi İlmit-Tefsir ve de el-İtkân fi Ulumil-Kur'ân adlı eserleri bağlamında ortaya koymaya çalıştık. Ayrıca bu alimlerinin eserlerinin tefsir usulü geleneğinden ne ölçüde istifade ettiklerini kendilerinden önce yazılmış başucu eserlerine yaptıkları atıflarla belirlemeye gayret ettik. Anahtar Sözcükler: Tefsir usulünde etkileşim, Tefsir usulünde süreklilik, Bulkînî, Kâfiyecî, Suyûtî, Mevâki'u'l-Ulûm, et-Teysîr, et-Tahbîr, el-İtkân.

Usul al-tafseer developed by the contribution of many scholars from the Prophet Muhammad until today.Throughout this time, the scholars of tafseer made use of the works of both their tutors and students, wrote new books by benefiting from the existing accumulation of studies and contributed to the excelling literature of usul al-tafseer. Surely, the scholars did not ignore each other in this process and in fact influences each other.In this thesis entitled `Continuity and Change in Usul al-Tafseer: The Examples of al-Balqini, al-Kaafeejee and al-Suyûtî`, I examined how and to what extend al-Suyûtî was influenced by his tutors al-Kaafeejee and al-Balqini in the light of al-Balqini's work Mevâki'u'l-Ulûm Fi Mevâki'i'n-Nücûm, al-Kaafeejee's work et-Teysîr Fi Kavaidi İlmit-Tefsir and al-Suyûtî's et-Tahbîr fi İlmit-Tefsir and el-İtkân fi Ulumil-Kur'ân. Also, I tried to detect how and to what extent these scholars benefited from the tradition of usul al-tafseer through their references to the studies written before them.Keywords: Interaction in usul al-tafseer, continuity in usul al-tafseer, al-Balqini, al-Kaafeejee, al-Suyûtî, Mevâki'u'l-Ulûm, et-Teysîr, et-Tahbîr, el-İtkân.