Bazı makrofungusların ağır metal birikiminin araştırılması

Abstract

ÖZET BAZI MAKROFUNGUSLAMN AĞIR METAL BİRİKİMİMİN ARAŞTIRILMASI Fadime YILMAZ Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı (Doktora Tezi/Tez Danışmanı : Doç. Dr. Mustafa IŞILOĞLU) Balıkesir, 2000 Bu çalışma 1998-1999 yıllarında Susurluk (Balıkesir)- Akhisar (Manisa) karayolu çevresinde toplanan makrofunguslar üzerinde yapılmıştır. Makrofungus örnekleri yola yakın (0-200 m) ve yola uzak (200-2000 m) olmak üzere iki farklı alandan toplanmıştır. Bu örneklerin teşhisleri yapılarak ağır metal içerikleri araştırılmıştır. Arazi ve laboratuvar çalışmaları sonucunda 15 familyaya ait 46 tafcson saptanmış olup bunlar: Rhizopogon luteolus, Geastrum sessile, Lycoperdon perlatum, Vascetfum pratense, Laetiporus sulphureus, Suillus bellimi, S. collinitus, Omphalotus olearius, Chroogomphus rutilus, Hygrophorus hedrychii, H. hypothejus, Clitocybe alexandri, C. dealbata, C. flaccida, C. subspadicae, Coltybia butyracea var. asema, C. butyracea var. butyracea, Laccaria laccata, Lepista irtversa, Marasmius oreades, M. ramealis, Melanoleuca excissa, Tricholoma auratum, T. batschii, T. starts, T. terrevm, Votvariella speciosa, Lepiota alba, L. clypeolaria, L. ignfvolyata, Leucoagaricus cinerascens, L. macrorhizus, L. pudicus, Agaricus placomyces, A. pseudopratensis, A. subperonatus, Hyphotoma fascicutare, Hebeloma sinapizans, Inocybe geophylla var. violacea, Lactarius deliciosus, L. porninsis, L. sanguifluus, L. semisanguifluus, Russula delica, Rfoetens, R. vinosd'dvc. Çalışmada 46 taksona ait yola yakın alandan 255, yola uzak alandan 244 olmak üzere toplam 499 örnek toplanmıştır. Bu örneklerdeki sekiz elementin (Cu, Fe, Mn, Zn, Cd, Co, Ni, Pb) miktarları mg/kg kuru ağırlık (KA) olarak tespit edilmiştir. Cu, Fe, Mn, Zn elementlerinin analizi 929 P unicam model alev atomik absorbsiyon spektrofotometresi (FAAS) ile Cd, Co, Ni, Pb elementleri ise Perkin Elmer SIM AA600 model grafit fırın atomik absorbsiyon spektrofotometresi (GFAAS) ile tayin edilmiştir. Sekiz ağır metale ait en yüksek değerleri içeren mantarlar ve ortalama miktarları şöyledir; Cu, Marasmius oreades (275 mg/kg KA) Fe, Omphalotus olearius (9518 mg/kg KA) ııMn ve Co, Lactarius sanguifluus (63.6 mg/kg KA, 6.03 mg/kg KA) Zn, Lycoperdon per latum (274 mg/kg KA) Ni, Clitocybeftaccida (19.4 mg/kg KA) Cd, Agaricus pseudopratensis (6.24 mg/kg KA) ve Pb, Leucoagaricus cmerascens (10.38 mg/kg KA) dir. Çalışmada yöreden teşhis edilen taksonların deskripsiyonlan fotoğraf ve spor çizimleriyle desteklenerek verilmiştir. Bu taksonlara ait ağır metal içerikleri çizelgeler halinde sunulmuştur. ANAHTAR KELİMELER : makrofunguslar/ taksonomi/ ağır metaller ııı

ABSTRACT INVESTIGATIONS ON HEAVY METAL ACCUMULATION OF SOME MACROFUNGI Fadime YTLMAZ Balıkesir University, Institute of Science, Department of Biology Education (FhB Thesis YSupervisor^ Assoc. Prof. Br. Mustafa iS&OGLU) Bahkesir-Turkey, 2000 This study was based on macrofimgi collected around Susurluk (Balıkesir)- Akhisar (Manisa) highway in 1998-1999. Macrofungi specimens were collected from two different areas ; near road (0-200 m) and far away from road (200-2000 m). The specimens were identified and then their heavy metal contents were investigated. As a result of field and laboratory studies, 46 taxa belong to 15 families were determined. Those are; Rhizopogon luteotus, Geastrum sessile, Lycoperdon perlatum, Vascellitm pratense, Laetiporus sulphureus, Suillus bellimi, S. collinitus, Omphalotus olearius, Chroogomphus rutilus, Hygrophorus hedrychii, H. hypothejus, Ctitocybe atexandri, C. dealbata, C. flaccida, C. subspadicae, Colfybia butyracea var. asema, C. butyracea var. butyracea, Laccaria toccata, Lepista inversa, Marasmius oreades, M. ramealis, Melanoleuca excissa, Tricholoma auratum, T. batschii, T. starts, T. terreum, Volvariella speciosa, Lepiota alba, L. clypeolaria, L. ignivolvata, Leucoagaricus cinerascens, L. macrorhizus, L. pudicus, Agaricus placomyces, A. pseudopratensis, A. subperonatus, Hypholoma fasciculare, Hebetoma sinapizans, Inocybe geophylla var. violacea, Lactarius deliciosus, L. porninsis, L. sanguifluus, L. semisanguifluus, Russula detica, Rfoetens, R vinosa. In this study, 255 near and 244 away from the road, totally 499 samples belong to 46 taxa have been collected. Contents of eight elements (Cu, Fe, Mn, Zn, Cd, Co, Ni, Pb) in those specimens were determined as mg/kg dry weight (KA). The analyses of Cu, Fe, Mn, Zn were made with 929 P unicam model flame atomic absorption spectrophotometer (FAAS). Cd, Co, Ni, Pb elements were determined with graphite furnace atomic absorption spectrophotometer (GFAAS). Macrofungi having the highest level of content of eight heavy metal elements and the amounts of the elements were given; Cu, Marasmius oreades (275 mg/kg KA) Fe, Omphalotus olearius (9518 mg/kg KA) Mn and Co, Lactarius sanguifluus (63.6 mg/kg KA, 6.03 mg/kg KA) Zn, Lycoperdon perlatum (274 mg/kg KA) IVNi, Clitocybeflaccida (19.4 mg/kg KA) Cd, Agaricus pseudopratewis (6.24 mg/kg KA) and Pb, Leucoagaricus cinerascens (10.38 mg/kg KA). In this study, the descriptions of the taxa collected from the area were supported with their photographs and drawings of the spores. The heavy metals contents belong to the taxa were presented with tables. KEY WORDS : macrofimgi / taxonomy / heavy metals