Haçlı seferlerinde Halep (1097-1124

Abstract

Halep şehri, IX. X. ve XI. yüzyıllarda stratejik konumu nedeniyle hem İslâm devletleri hem de Bizans için önemli bir konumda bulunuyordu. Haçlıların bölgeye gelmesiyle önemi daha da artan Halep, istila hareketlerine sahne olmuştur. Çevresinde bulunan pek çok yer Haçlıların eline geçmiştir. Ancak Halep, güçlü bir kaleye sahip olması ve siyasi anlaşmalar nedeniyle Haçlılar tarafından ele geçirilememiştir.Bu çalışmada Haçlı Seferlerinde Halep'in 1097-1124 yılları arasındaki siyasi ve sosyal tarihi hakkında bilgi verilmektedir. İlkçağlardaki Halep ve İslâmî dönem ile birlikte Türklerin bölgedeki mücadelelerine değinilmiştir. Bunun yanında, Haçlıların Halep Selçuklu Meliki Rıdvân döneminde Suriye bölgesine geldikleri için bu dönem geniş bir şekilde anlatılmaktadır. Bâtınîler ile olan ilişkisinden bahsedilmektedir. Bu çalışmanın amaçlarında biri de Bâtınîlerin Halep'teki gücünü tespit etmektir. Melik Rıdvân'ın Bâtınîler adına Halep'te bir dârü'd-da've (propaganda merkezi) kurması onlara verdiği değeri ve onlardan ne denli etkilendiğini göstermektedir. 18 yıllık hâkimiyeti boyunca Rıdvân, Halep'in başta Haçlılar olmak üzere başka ellere geçmemesi için çabalamıştır. Rıdvân'ın ölümü üzerine melikliğin başına geçen oğlu Alparslan el-Ahras, bir yıl kadar kısa bir süre tahtta kalabilmiş, Bâtınîler ile mücadele etmiştir. Onun ölümünden sonra yerine kardeşi Sultanşah geçmiştir. Ancak Sultanşah'ın küçük yaşta olmasından dolayı Halep'in yönetimi Atabeg Lü'lü'nün eline bırakılmıştır. Ancak, onun yanlış politikaları Halep halkı şehrin yönetimi için, Artukoğlu İlgazi'ye haber göndermiştir. İlgazi'nin, yönetimi ele almasıyla Halep sıkıntılı günlerinden kurtulmaya başlamış ve ölümüne kadar geçen sürede Haçlılar ile sürekli mücadele içinde olmuştur. İlgazi'nin ölümünden kısa bir süre sonra ise bölgeye Belek b. Behram hâkim olmuş o da amcası İlgazi gibi Haçlılar'a karşı başarılı mücadeler vermiştir. Anahtar Kavramlar: Artukoğlu İlgazi, Bâtınîler, Haçlılar, Halep, Melik Rıdvân.

The city of Aleppo, IX. X. and XI. Due to its strategic location in the centuries, it was in an important position for both Islamic states and Byzantine. Aleppo, whose importance increased with the arrival of the Crusaders in the region, witnessed the invasion movements. Many places around him were conquered by the Crusaders. However, Aleppo could not be taken over by the Crusaders due to its strong fortress and political agreements.In this study, information is given about the political and social history of Aleppo between 1097-1124 in the Crusades. Along with Aleppo and the Islamic period in the ancient times, the struggles of the Turks in the region were mentioned. Besides, since the Crusaders came to the Syrian region in the period of Aleppo Seljuk Meliki Rıdvân, this period is widely explained. The relationship with Batinis is mentioned. One of the aims of this study is to determine the power of Batinis in Aleppo. The establishment of Melik Rıdvân in a Aleppo (propaganda center) in Aleppo on behalf of Batinis shows the value it gives them and how much they are affected by them. During his 18-year rule, Ridvan tried to prevent Aleppo from falling into other hands, especially the Crusaders.Alparslan al-Ahras, his son who took over the title of the rebel upon the death of Rıdvan, was able to stay on the throne for a short period of a year and fought against Batinis. After his death, his brother Sultanşah was replaced. However, since Sultanşah was at a young age, the management of Aleppo was left to the hands of Atabeg Lu. However, his wrong policies, the people of Aleppo sent news to Artukoğlu İlgazi for the management of the city. When İlgazi took over the management, he started to get rid of Aleppo troubled days and was in constant struggle with the Crusaders until his death. Shortly after the death of İlgazi, Belek b. Behram became dominant and he had successful struggles against the Crusaders like his uncle İlgazi.Keywords: Artukoglu Ilgazî, Batinis, Crusaders, Aleppo, Melik Ridvan.