Finansal oranlar aracılığı ile küresel ekonomik krizin gıda ve içecek sektörüne etkilerinin ve finansal başarısızlık risklerinin analizi

Abstract

Bu araştırma; 2005?2011 yılları arasında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası?nda (İMKB) işlem gören ve söz konusu dönemde İstanbul Sanayi Odası?nın (İSO) belirlemiş olduğu Türkiye?nin en büyük 500 ve 1000 sanayi kuruluşu listesinde en az bir kez yer alan gıda ve içecek şirketlerini kapsamaktadır. Gıda ve içecek sektörünün seçilme nedeni, bu sektörün insan hayatının sürdürülebilmesi için vazgeçilmez bir sektör olmasıdır. Bu çalışmada, 17 şirkete ait 2005?2011 yılları arasındaki bilanço ve gelir tabloları incelenmiştir. Şirketlerin krizdeki durumlarını analiz etmek amacıyla finansal oranlar kullanılmıştır. Şirketlerin Likidite, Kaldıraç, Verimlilik ve Karlılık Oranları kapsamında toplam 16 oran Kontrol Grafiğinde Safha ve Anova Analizi yapılarak her şirket için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Kriz öncesi, safhası ve sonrasında hangi finansal oranların krizden etkilendiği, hangilerinin etkilenmediğinin tespiti amacıyla finansal oranlara ait veriler Safha Analiziyle kontrol grafiklerine aktarılmış ve Anova Analiziyle test edilmiştir. Analiz sonucunda, sadece alacak devir hızı oranında ve alacakların ortalama tahsil süresi oranlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak 17 şirkete ait finansal oranlar analiz edildiğinde, Türkiye?deki gıda ve içecek sektörünün krizden etkilenmediği ortaya çıkmıştır. Bu sonuç Deloitte ?Global Powers of the Consumer Products Industry 2010 (Tüketim Ürünleri Sanayisi Küresel Güçleri 2010)? raporunun yiyecek ve içecek endüstrisinin krizde iyi bir performans gösterdiği şeklindeki sonucunu destekler niteliktedir (T.C. Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı ve Deloitte, 2010).Anahtar sözcükler: Finansal oran, rasyo analizi, finansal kriz, İMKB, İSO, gıda ve içecek şirketleri

This study includes food and bavarege companies which are traded between 2005?2011 on the ISE (Istanbul Stock Exchange) and take a place at least once on the list of the İSO(Istanbul Chamber of Industry) 500&1000 largest industrial companies in Turkey which has determined by Istanbul Chamber of Industry. The reason of choosing the food and beverage sector is that it is essential for human life. In this study balance sheets and income statements of 17 companies between the years 2005 to 2011 are analyzed. Financial ratios are used to analyze of companies situations in crisis. By doing Control Chart Phase Analysis and ANOVA Analysis, 16 ratios are calculated for each company including liquidity, leverage, efficiency and profitability ratios. In order to determine the effect of financial crises to financial ratios, the data is transferred to control chart for phase analysis and finally the data is tested with ANOVA Analysis. As a result of ANOVA Analysis, only receivables turnover and day?s sales in receivable ratios have shown a significant statistical difference. As a conclusion, analysis shows that 17 companies operating in food and beverage industry in Turkey are not affected by the crisis. Deloitte ?Global Powers of the Consumer Products Industry 2010? reported that, food and beverage industry is showing a good performance in crisis and our study supported the result found in this report (T.C. Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı ve Deloitte, 2010).Keywords: Financial ratio, ratio analysis, financial crisis, ISE, ICI, food and bavarege companies.