Anksiyete bozukluğu olan çocuklarda anksiyete duyarlılığı, bağlanma, öğrenilmiş çaresizlik ve benlik kavramı

Abstract

Bu çalışmadaki ilk amaç, anksiyete bozukluğu tanısı almış çocuklarda demografik değişkenler, anksiyete duyarlılığı, ebeveynlere güvenli bağlanma düzeyi, öğrenilmiş çaresizlik düzeyi ve benlik kavramı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. İkinci amaç ise, anksiyete duyarlılığının ve benlik kavramının yordayıcılarının araştırılmasıdır.Araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı'na başvurmuş, DSM-IV tanı ölçütlerine göre anksiyete bozukluğu tanısı almış ve anksiyete bozukluğu ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) eş tanılı 9-11 yaş arasındaki 60 çocuk ile yürütülmüştür. Dışlama ölçütleri, başka herhangi bir ruhsal hastalığın tanı ölçütlerinin karşılanması ve tedavi gerektiren herhangi bir bedensel/nörolojik hastalığın olmasıdır. Araştırmanın verileri, Demografik Bilgi Formu, Çocuklar İçin Anksiyete Duyarlılığı İndeksi, Kerns Güvenli Bağlanma Ölçeği, Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği, Piers Harris Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği ile elde edilmiştir. İlişkisel Tarama Modeli niteliğindeki bu araştırmada istatistiksel analizler için ANOVA, Mann-Whitney U Testi, Bağlantısız Örneklemler için t-testi, Bağlantılı Örneklemeler için t-Testi, Pearson-Çarpım Moment Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır.Bulgular, çocukların annelerine güvenli bağlanma düzeylerinin, babalarına güvenli bağlanma düzeylerinden daha yüksek olduğunu göstermiştir. DEHB eştanısının olmaması, annede rapor edilen ruhsal bir rahatsızlığın varlığı ve yüksek düzeyde öğrenilmiş çaresizlik değişkenlerinden hareketle çocukların anksiyete duyarlılığının yordandığı görülmüştür. Son olarak, babaya güvenli bağlanmanın ve düşük düzeyde öğrenilmiş çaresizliğin çocuklarda olumlu benlik kavramını anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur.Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış, araştırmanın sınırlılıkları ve gelecekte yapılacak araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Orta Çocukluk Dönemi, Anksiyete Bozukluğu, Anksiyete Duyarlılığı, Bağlanma, Öğrenilmiş Çaresizlik, Benlik Kavramı.

In the present study, the first aim is to investigate the relationships between demographic variables, anxiety sensitivity, secure attachment levels to parents, learned helplessness and self concept among children with Anxiety Disorder. The second aim is to examine the predictor of anxiety sensitivity and self-concept.The sample of the study was composed of 60 children aged between 9-11, who were diagnosed with an Anxiety Disorder and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) comorbidity according to DSM-IV at the Anxiety Disorder Polyclinic in Child and Adolescent Psychiatry of Ege University. The exclusion criterions were the existence of a different mental disorder diagnosis and existence of any physical/neurological problem.In this study, Demographic Information Form, Anxiety Sensitivity Index for Children, Kerns' Security Scale, Learned Helplessness Scale, Piers-Harris Children's Self-Concept Scale were applied to collect data. The data was analyzed through ANOVA, Mann-Whitney U Test, Independent-Samples t-test, Paired-Samples t-test, The Pearson Product Moment Correlation and Multiple Linear Regression.Results revealed that the level of secure attachment to mother were higher than the level of secure attachment to father. Results indicated that the absence of comorbidity of an anxiety disorder and ADHD, the existence of a disease of mental illness reported for mothers and learned helplessness significantly predicted the anxiety sensitivity. Secure attachment to father and low level of learned helplessness significantly predicted the positive self-concept.The findings were discussed in light with literature, together with the strengths and limitations of the study, implications for future studies were stated.Key Words: Middle Childhood, Anxiety Disorder, Anxiety Sensitivity, Attachment, Learned Helplessness, Self-Concept.