Toplam kalite yönetiminde özdeğerleme ve Gebze organize sanayi bölgesinde çalışanların tatmini üzerine bir saha araştırması

Abstract

P '-.. TV/.-. V,fr,.``,.:.,,.-r.y--..,. -'.. / 7- ?... ÖZET ^İ;İ-^ Etkili bir kalite yönetimi aracı olan öz-değerleme, işletmenin kalite performansını ortaya koyması bakımından son derece önemli bir ölçüm tekniğidir. Öz-değerleme işletmenin kalite hedefleri çerçevesinde faaliyetlerinin ve iş sonuçlarının belirli dönemlerde düzenli, sistematik ve kapsamlı bir biçimde gözden geçirilmesidir. Öz-değerleme işletmede yönetimce istendiğinde, TKY kültürü oluşturulmasında, ulaşılan sonuçlardan hareketle iyileştirme çalışmalarının planlanmasında gerçekleştirilir. İşletmenin performansı kullanılması düşünülen model ve ölçütlere göre değerlendirilir ve iyileştirmeye ihtiyaç duyulan konular belirlenir. Bu tez çalışması beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde TKY'nin tanımı, kavramları ve gelişim süreci verilmiştir. İkinci bölümde Öz-değerleme kavramı, TKY içindeki yeri, literatürdeki öz-değerleme modelleri, öz- değerleme süreci ve sürekli iyileştirme incelenmiştir. Üçüncü bölümde çalışanların TKY içindeki yeri, çalışanların tatmin araçlarının yanı sıra, tatminlerini etkileyen unsurlara yer verilmiştir. Dördüncü bölümde baştaki teorik bilgiler ışığında GOSB'da TKY'nin önemli unsurlarından birini oluşturan çalışanların tatmini araştırılmıştır. Araştırmada çalışanların tatminini oluşturan unsurların bir regresyon modeliyle anlamlılıkları ortaya konmuş daha sonra farklı demografik özelliklere sahip çalışanlar üzerinde bu model uygulanmıştır. Her bir çalışan grubunun iş tatminini etkileyen değişkenler incelenmiştir. Çalışanlar için oluşturulan regresyon modelinde çalışanların iş tatminini çalışma koşullan, iş arkadaşlarıyla olan ilişkiler, yöneticilerle olan ilişkiler ve ücretin etkilediği; yöneticiler için oluşturulan regresyon modelinde çalışma koşullan, üstleriyle olan ilişkiler, katılımcı yönetim ve ücretin iş tatminini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan yöneticilerin iş tatminlerinin işletmenin TKY performansını da etkilediği araştırmayla ortaya konmuştur.

SUMMARY /*%/^fS? -î Self-assessment, an effective quality management means, is/a very,.,^ °'y important quality measurement method which deals with the quaffiyJS`* performance of the organization. Self-assessment is the systematic and comprehensive review of the activities and outcomes of the organization concerning the quality goals. Self-assessment results are used, if the management desires, to plan the quality efforts. Organizational performance is to be assessed according to the models and measures planned and issues needed to be improved are determined. This thesis consists of five chapters. In the first chapter, the definition, concepts and process of development of the Total Quality Management (TQM) has been explained. In the second chapter, the concept of Self- assessment, its role with in the TQM, its models, its process and continuous improvement has been mentioned. In the third chapter, means of employees satisfaction and their places in TQM are dealt with. In the fourth chapter, an employee satisfaction analysis has been conducted in the GOSB under the lights of theoretical discussions presented in the previous chapters. In this analysis, significance of the factors that effected the employee satisfaction has been demonstrated by a regression model, and this model has been applied to demographically different groups of employees. Factors that affect satisfaction of different employee groups have been tried to find out. According to the results of this regression analysis, it can be found that working conditions, relationships among peers, relationships to managers and wages affected significantly the employee satisfaction of lower level employees, and working conditions, relationships to superiors, participative management and wages affect significantly the satisfaction of managers. Also it has been seen that the higher the manager satisfaction, the higher the TQM performance of the organization.