Toplam kalite yönetimi ile örgüt kültürü arasındaki ilişkinin liderlik yoluyla değişimi

Abstract

OZET vlk ^i^##< Bilgi çağına girdiğimiz şu günlerde iş hayatında büyük değişiklikler yaşanmakladır. Bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler, küreselleşmeye, ulusal sorunların kalkmasına ve daha sıkı bir rekabetin oluşmasına neden olmaktadır. Bundan dolayı işletmeler hem ulusal hem de uluslar arası piyasalarda rekabet etmeye çalışmaktadırlar. Bir çok işletme bu sıkı rekabet karşısında ya yok olmakta ya da daha güçlü olan işletmelerle birleşme yoluna gitmektedirler. Bu rekabete cevap verebilmek için Toplam Kalite Yönetimi, Değişim Mühendisliği, Süreç Yönetimi ve İnsan Kaynaklan Yönetimi gibi yeni kavramlar gündeme gelmiştir. Bu çalışmamızda da amacımız, saha araştırması yöntemiyle Toplam Kalite Yönetimi çalışmaları yürüten İGDAŞ' ta liderlik yoluyla örgüt kültürü ve TKY' nin nasıl bir etkileşim içerisinde olduğunu ölçmektir. Bu çalışma, beş ana bölümden oluşmaktadır: İkinci bölümde toplam kalite yönetimi konusu, kalitenin tanımı yapılarak ve tarihsel gelişimi göz ününde bulundurularak kapsamlı bir şekilde değerlendirilmiştir. Toplam kalite yönetimi temel ilkeleri açıklanmış ve sonunda da toplam kalite yönetimi ve rekabet konusu değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise, örgüt kültürü incelenmiştir. Bu bölümde öncelikle örgüt kültürü kavramı ve önemi üzerinde bir değerlendirme yapılmış olup literatürdeki örgüt kültürü tanımlarına geniş bir şekilde değinilmiştir. Daha sonra sırasıyla, örgüt kültürünün oluşumu, fonksiyonları ve özellikleri, örgüt kültürünün öğeleri, örgüt kültürünün ölçümü ve son olarak ta yönetici davranışlarının örgüt kültürüne etkileri konulan başlıklar halinde detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Dördüncü bölümde liderlik konusuna değinilmiştir. Bu bölümde liderliğin tanımı yapılmış, liderlik teorileri kronolojik olarak gelişimleri göz önünde bulundurulmak suretiyle incelenmiştir. Daha sonra saha araştmnasının bir kısmı ve,1 / ? ' V günümüzdeki liderlik yaklaşımlarından olan Karizmatik liderlik konusu` delâylı bir şekilde incelenmiştir. Beşinci bölümde toplam kalite yönetimi ve örgüt kültürü ilişkisi incelenmiş olup, örgüt kültürünün kaliteye etkisi ve kalite kültürünün oluşumu gibi konulara değinilmiştir. Altıncı ve son bölümde ise büyük ölçekli işletmeler grubuna giren İGDAŞ' in 11 farklı biriminde 399 adet anket uygulamasıyla yapılmış olan saha araştırması sonuçlarının SPSS 10.0 istatistik programı yardımıyla analizi yapılmıştır. Bu değerlendirmede faktör dağılımları, korelasyon analizi ve regresyon analizleri yapılarak hipotezlerin testi yapılmıştır. /

SUMMARY i^:w/ x -.... We are nowadays facing great changes in the business world. The fast developments of Science and technology lead to globalization and the harder competition. Therefore the companies try to compete both national and international markets. Most of companies whether disappear from market or joining the other bigger companies. In order to be a competitor in the global market, companies must study the leading examples of quality. Many researchers, if not all, agree that Total Quality is somehow linked to organizational culture. The term `Total Quality Culture` is frequently used in the literature, but there still exists a disagreement on whether TQM involves changing a culture to achieve total quality or whether it means using the existing culture. This thesis is consist of six chapter. Total quality is extensively evaluated in first chapter. Quality was defined through historical period and explained basic principles of total quality. In the second chapter before the organizational culture defining, subject and importance was explained. Then Organizational culture dimensions, function and management behaviour effects on organizational culture mainly was expressed. Leadership was explained in fourth chapter which is included definings, leadership theories and a part of this study charismatic leadership. In fifth chapter total quality and organizational culture relations was studied, whether TQM involves changing a culture to achieve total quality or whether it means using the existing culture subjects was find out. In final chapter site research was made in large scale organization, İGDAŞ as follows. 1>;i 'f,This study was accomplished by collecting 399 questinaire respMe^f^nf, different units of İGDAŞ. ^t^ST$ Purpose of this study in İGDAŞ which carry out the total quality managernent(TQM) principles is to measure how changes the relations between organizational culture and TQM tools by leadership. Questinaire responses were evaluated in electronic media using SPSS 10.0 statistical program. Hypothesis were tested by factor, correlation and regression analysis As the result of regression analysis and t test; there is a pozitif relationship between organizational culture and TQM tools by leadership degree, hypotesis of this study was accepted.