NATO ittifakının geleceğe ve Türkiye`nin NATO ittifakı ve transatlantik güvenliğine katkıları

Abstract

OZET '. k;*- Soğuk Savaş'ın sona ermesi ile birlikte; başta NATO olmak üzere Avrupa Güvenlik Mimarisi içerisinde yer alan örgütler, hızlı bir adaptasyon sürecine girmişlerdir Bu süreci şekillendiren Zirve toplantıları ve ikili görüşmeler, bir biri ardına icra edilmiş; bu çalışmaların ağırlık noktasını Güvenlik Mimarisi' nin yeniden şekillendirilmesi, faaliyet alanlarının ve rol dağılımının belirlenmesi oluşturmuştur. NATO, adaptasyon çalışmaları genişleme, yeni görev ve faaliyet alanlarının belirlenmesi, Güvenlik Mimarisi içerisinde yer alan örgütler ile ilişkilerin geliştirilmesi ve Kuzey Atlantik bölgesinde banş ve istikrar ortamının yaygınlaştırılması konularına yoğunlaşmıştır. Bu süreçte AB, ağırlıklı olarak faaliyetlerini siyasi bütünleşme ve Avrupa güvenliğinde daha etkin rol sahibi olma konularında icra etmiştir. NATO içerisinde güvenilir ve güçlü bir müttefik olan Türkiye; AB bünyesinde oluşturulmakta olan AGSP'de, Avrupa'lı dostlarından umduğu yaklaşımı görememiş ve bu oluşumun dışında bırakılmak bir yana; Kıbrıs ve Ege gibi konularda AB ordusunun Türkiye'ye karşı kullanılması tehlikesi ile de karşı karşıya kalmıştır. Sovyet tehdidinin ortadan kalkması; Türkiye'nin, Avrupa güvenliği için önemini azaltmamış, aksine artırmıştır. Özellikle ABD'de yaşanan terör eylemiyle birlikte meydana gelen olaylar; Türkiye'nin NATO üyesi olarak önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Mevcut jeostratejik konumu ile Türkiye, Avrupa güvenliğinin ayrılmaz bir unsurudur. Türkiye için; NATO üyeliği ve NATO' nun etkin bir savunma organizasyonu olarak varlığı, son derece önemlidir. İttifakın genişlemesi ve yeniden yapılanması, Türkiye'nin sahip olduğu konumu aşındırmamalıdır. Türkiye, AGSP dahil her türlü güvenlik oluşumunun karar alma süreçlerinde etkin olarak yer almalı ve çevresinde belirlenen politikalara reaksiyon gösteren bir ülke değil, proaktif bir yaklaşımla; politika belirleyen bir ülke konumunda olmalıdır.

% * / J `If! V SUMMARY /'?y£f&$,;./&, *V ?«-,._ By the end of the cold war, NATO coming first, all the organizations in the European Security Architecture has run into an accelerated adaptation process. The summits and reciprocal negotiations elaborating the process handled one after the other. The main focuses of these negotiations were the reformation of the security architecture and the re-definition of the operational areas and the role distribution. NATO concentrated mainly on the enlargement studies, new duties and operational areas, development of new relations within the security architecture and widening the peace and stability zone of the North Atlantic area. In this process the main goal of the European Union was the struggle for its political unification and the struggle to attain a more effective role in European Security Concerns. Although Turkey is a strong and confident ally of the NATO it could never received sufficient support concerning the EU and the ESDP. Besides being left out of this process, concerning the Cyprus and Aegean problems it came across the danger of the possibility that the EU facilities be used totally against Turkey. Eradication of the Soviet threat did not decrease Turkey's significance for the European security. Especially the terrorist attacks in the USA have caused Turkey to regain its undeniable role in the NATO. Turkey, for its strategic position, is an indispensable element of European Defence Identity. NATO membership and existence of NATO as an effective defence organization is really important for Turkey. Enlargement and reformation of the Union should not decrease the effectivity of the Union or depreciate Turkey strategic value for the Union. Turkey should have an effective role in the policy making process of all the ESDP organizations. Turkey should not be a country which only reacts against the politics of its surroundings instead in a proactive approach, it should be a country which determines the policies of its own surrounding.