Karadeniz`e kıyıdaş ülkeler arasındaki kültürel, ekonomik, siyasi, askeri ilişkiler ışığında Türkiye için geleceğe yönelik stratejilerin belirlenmesi

Abstract

IV ÖZET Yakın geçmişte, NATO'nun kanat ülkesi olarak Karadeniz'i çevreleyen Varşova Paktı ülkeleri ile her an çatışma beklentisinde ve hazırlığında olan Türkiye, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra kendisini yeni bir ortamda ve baş aktör olarak bulmuştur. Balkanlar, Kafkaslar ve Orta Doğu gibi dünyanın en hareketli ve en sıcak bölgelerinin merkezinde bulunan Türkiye'nin içinde bulunduğu ortamı en iyi şekilde analiz etmesi, doğru karalar vermesi ve bunları kararlılıkla uygulaması gerekmektedir. 11 Eylül saldırısının ardından başta ABD olmak üzere bütün devletler teröre karşı olduklarına dair beyanatlarda bulunmuşlar ve terör üstelerini de genişletmişlerdir. Ancak ABD'nin ortaya attığı ve adına da `önleyici darbe` dediği, terörle mücadeleyi terörün kaynağında başlatma, teröristlerin ve teröre destek veren ülkelerin bulundukları ülkelerde veya coğrafyada durdurulması kararı tüm dünyada farklı bir etki yaratmıştır. Bu gelişmenin ardından Rusya'da kendi ulusal güvenlik doktirinini açıklamıştır. ABD gibi Rusya'da tehdit merkezine terörü almıştır ve ortaya koyduğu `yakın çevre` politikasıyla terör merkezli olarak etki alanını arttırmaya ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından önceki durumu tekrar yaratmaya çalışmaktadır. Bu durum başta Türkiye'yi etkilemektedir. Çünkü Rusya'nın yalan çevre tanımlaması başta Türk Cumhuriyetleri'ni ve Türkiye'nin aynı coğrafyayı paylaştığı Karadeniz'e kıyıdaş ülkeleri kapsamaktadır. Bu durum gelecekte başta Boğazlar meselesi olmak üzere bir çok eski sorunun yenileri de eklenmiş olarak karşımıza çıkması anlamına gelmektedir. Bu nedenle Karadeniz'e kıyıdaş ülkeler detaylı bir şekilde incelenmeli ve Türkiye'nin yöneliminin ne olması gerektiği belirlenerek uzun vadeli politikalar yürütülmelidir.

SUMMARY In the near past, after the collapse of Soviet Union expecting and preparing for a conflict between the member countries of Varshaw Pax as a wing country of NATO, Turkey found herself in a very different situation and a very important position. Turkey, as being in the center of Balkans, Caucasus and Middle East which are the hotest areas of the world has to analize the stuations, make correct decisions and implement this decisions with long standing applications. After the terrorist attact to U.S. at September 11th, U.S. and all the countries declared their being against to terrorist activities and they all enlarged their terrorist lists. But U.S.' s new policy about preventing all terrorist activities in it's source, stopping the terrorists or terrorist countries in their countries or regions made a different affect all over the world. After this event Russia declared her own security policy is called as `national security doctrine`. Like U.S., Russia put the terrorism her security policy's center and tried to enhance her influence on the region; by this way Russia hope to gain the control over the post Soviet Union area. This situation mainly affect the Turkey. Because Russia's near abroad policy include Turkish Republics and littoral countries of Blacksea reagion. This policy means lost of new problems added to old ones like use of straits in the future, too. So, Turkey has to inspect Blacksea littoral countries under political, military and economical focus and try to determine Turkish forign policy's out line on this region.