Algılanan örgütsel adaletin çatışma yönetimi üzerindeki etkisi: Okul tiplerine göre öğretmen ve idarecilerin farklılaşan tutumları

Abstract

Okullarda çalışan eğitimcilerin örgütsel adalet algıları ve çatışma ortamındaki davranışlarının kişilik özellikleri arasında ilişki bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı, eğitimcilerin örgütsel adalet, çatışma yönetim stilleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiye bakılarak, kamu ve özel okul tiplerine göre öğretmen ve idarecilerin farklılaşan tutumlarını incelemektir. Araştırmanın yöntemi olarak nicel bir teknik olan anket çalışması yapılmış, Nienoff Moorman'ın (1991) Örgütsel Adalet Ölçeği, Atak'ın (2013) Beş Faktör Kişilik Ölçeği ve Rahim'in ROCI-II (1983) Çatışma Yönetimi ölçeği kullanılmıştır. Veri toplanırken kolayda örneklem yöntemiyle 2018-2019 öğretim yılında Pendik İlçesi ve çevresindeki devlet ve özel ortaöğretim okullarında görev yapan 619 öğretmen ve yöneticiye anket çalışması uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular öncelikle öğretmenlerin örgütsel adaletin, kişilik özellikleri ile tercih ettikleri çatışma yönetim tarzları arasında ilişki olduğu, yöneticiler ile öğretmenler arasında ise kısmi farklar bulunduğu yönündedir. Kişilik özellikleri, bireylerin davranışlarını belirleyen sabit özelliklerden oluşmaktadır. Bu çalışma kişilik özelliklerine bağlı olarak öğretmen ve yöneticilerin tercih ettikleri çatışma yönetim tarzları, örgütsel adalet üzerindeki etkisinde kişilik özelliklerinin moderatör (düzenleyici) rolü olduğu üzerine kurgulanmıştır. Geliştirilen hipotezler, eğitim kurumlarında çalışan 619 öğretmen ve yöneticiden elde edilen veriler üzerinde çoklu ve hiyerarşik regresyon analizleri yapılarak değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmanın temel amacı kapsamında, öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalet algılarının çatışma yönetimi biçimleri üzerindeki etkisinde, kişilik özelliklerinin moderatör rolü üstlendiği öngörülmüştür.

There is a relationship between the perceptions of organizational justice and the personality traits of educators working in schools. The aim of this study is to examine the different attitudes of teachers and administrators according to the relationship between organizational justice, conflict management styles and personality traits of educators according to public and private school types. A quantitative questionnaire, Nienoff Moorman's (1991) Organizational Justice Scale, Atak's (2013) Five Factor Personality Scale and Rahim's ROCI-II (1983) Conflict Management Scale were used as the method of the study. While collecting the data, a questionnaire was applied to 619 teachers and administrators working in the public and private secondary schools in Pendik District and its vicinity in 2018-2019 academic year. The findings of the study suggest that there is a relationship between organizational justice, personality traits and preferred conflict management styles of teachers, and there are partial differences between administrators and teachers. Personality traits consist of fixed traits that determine the behaviors of individuals. This study is based on the moderator (regulatory) role of personality traits on the effects of conflict management styles on organizational justice, which are preferred by teachers and administrators depending on personality traits. The hypotheses developed were evaluated and interpreted by performing multiple and hierarchical regression analyzes on the data obtained from 619 teachers and administrators working in educational institutions. Within the scope of the main purpose of the study, it was predicted that personality traits play a moderator role in the effect of teachers 'and administrators' perceptions of organizational justice on conflict management styles.