Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların sosyal becerilerinin fiziksel aktiviteye katılım ve farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi

Abstract

Araştırmanın amacı Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuk ve gençlerde düzenli bütünleşik fiziksel aktiviteye katılımın yaş, cinsiyet ve engel tanısı değişkenleri açısından sosyal becerilere etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın katılımcıları, İstanbul Gedik Üniversitesi koordinatörlüğünde yürütülen `Bütünleşik Fiziksel Aktivite Merkezi` projesi kapsamında akranları ile birlikte haftada 2 gün, günde 75 dk 3 ay süre ile bütünleşik ortamda eğitim alan OSB'li çocuk ve gençler oluşmaktadır. Araştırmaya 6-17 yaş arası 15 (%27,3)'i kız, 40 (%72,7)'ı erkek olmak üzere toplam 55 OSB'li katılmıştır. Katılımcılar yaş aralığı olarak ilköğretim çağında olanlar 6-12 yaş (%71,1;n=39) ile ortaöğretim çağında olanlar 13-17 yaş (%28,9;n=16) olmak üzere iki farklı grupta değerlendirilmeye alınmıştır. Katılımcıların %40'ı (n=22) otizm, %30,9'u (n=17) çocukluk otizmi ve %29,1'i (n=17) atipik otizm tanılıdır. OSB'li çocukların sosyal becerilerinin değerlendirilmesinde Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi–Ebeveyn Formu (SBDS-EF) kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden zayıf deneysel tek gruplu ön test-son test deseninin kullanıldığı bu araştırmanın bulguları ilköğretim ve ortaöğretim çağında olanların; kız ve erkeklerin; otizm, çocukluk otizmi ve atipik otizm tanılı olanların düzenli bütünleşik fiziksel aktivite ( BUFA)' ye katılımla sosyal becerilerinde anlamlı düzeyde ilerleme olduğunu (p=0.00) göstermiştir. BUFA'ya katılımın sosyal becerilerde anlamlı düzeyde olumlu değişime yol açtığının belirlenmesi, fiziksel aktivite programlarının bütünleşik ortamda gerçekleştirilmesi için ve Amerikan Ulusal Otizm Merkezi (2015) raporunda umut vaad eden uygulama olarak önerilen `egzersiz` in bilimsel dayanağı olan uygulama kategorisinde yer alması için kanıt niteliği taşımaktadır. İleride yapılacak benzer çalışmalarda cinsiyet, engel tanısı ve yaş grupları değişkenlerinin arasındaki farklılıkların da incelenerek daha kapsamlı çalışmalar yapılması, kontrol gruplu deneysel deseninin kullanılması ve niceliksel yaklaşımla elde edilen sonuçların derinlemesine açıklanması için nitel veriler ile desteklenmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Fiziksel Aktivite, Bütünleştirme, Gelişim ve Sosyal Beceri

The aim of this study is to investigate the effect of participation in regular inclusive physical activity in children and teenagers with Autism Spectrum Disorder (ASD) on social skills in terms of age, gender and disability diagnosis variables. Participants of the study are children and teenagers with ASD who are trained in an inclusive environment with their peers for 3 moths, 2 days a week, 75 mins per day within the `Inclusive Physical Activity Center` project of Istanbul Gedik University coordinatorship. 15 (27.3%) female and 40 male (72.7%) aged 6-17 years participated in the study. Participants were evaluated in two different age groups as primary education, 6-12 age group (71.1%; n = 39) and secondary education, 13-17 years (28,9% n = 16). 40% of the participants (n = 22) had autism, 30.9% (n = 17)childhood autism and 29.1% (n = 17) had atypical autism. Social Skills Rating System -Parent Form (SSRS-PF) was used to evaluate the social skills of children with ASD. The results of this study, in which the pretest-posttest design with a weak experimental group was used as a quantitative research method, were girls and boys with autism, childhood autism and atypical autism at primary education or secondary education showed significant improvement in social skills (p = 0.00) with participation in regular inclusive physical activity (IPAC). The evidence, that the participation in IPAC improves social skills, provides the scientific basis to be accepted as a scientifically proved method chategory for American National Autism Center's (2015) report where physical activity is suggested as a promising exercise. It is suggested that similar studies to be carried out in the future may include examining the effects of gender, handicap diagnosis and age groups and it is recommended that more extensive studies be done where experimental design with control groups are used and support with qualitative data for in-depth explanation of the results obtained with quantitative approach.Keywords: Autism Spectrum Disorder, Physical Activity, Integration, Development and Social Skill