Entelektüel sermayenin girişimsel oryantasyona etkisi ve firma performansı ile ilişkisi

Abstract

Küreselleşmeyle birlikte pazarlardaki rakiplerin artışı, rekabetin şiddetini arttırmış, firmaları hayatta kalabilmeleri veya rakiplerine karşı üstünlük kurabilmeleri için yeni kaynak arayışına yönlendirmiştir. İçinde bulunduğumuz bilgi çağı, firmalara bilgi, yetenek, marka gibi soyut ve maddi olmayan kaynaklarla zenginliklerini artırmalarını sağlarken, rakipleri karşısında sürdürülülebilir rekabet avantajını korumak ve geliştirmek için risk alarak yenilik yapan, pazar ve çevre ihtiyaçlarını ve değişimleri öngörebilen, yoğun rekabet karşısında saldırgan tutumlar sergileyebilen yani girişimci firmalar yaratmaktadır.Bu çalışmada firmaların sahip olduğu entelektüel sermayenin girişimsel oryantasyon üzerine etkilerini Kaynak Temelli Yaklaşım ile araştırılmış ve girişimsel oryantasyonun firma performans kriterlerini ne oranda etkilediği incelenmiştir. Ayrıca, firma içinde oluşan şirketiçi girişimcilik ikliminin girişimsel davranışları ne derecede etkilediği de ampirik olarak tartışılmıştır. Araştırmada entelektüel sermayenin, girişimsel oryantasyonun ve şirket içi girişimcilik ikliminin firma performansı üzerine etkileri ayrı hipotezlendirilerek test edilmiştir. Firma performansı analiz edilirken yenilik ve finansal kriterler göz önüne alınmıştır.Çalışmanın ana kütlesini İstanbul Sanayi Odasının belirlediği Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi kuruluşu oluşturmuştur. Nitel araştırma yöntemlerinden anket ile veri toplama yoluyla 500 firmadan 188 şirketi temsilen toplam 376 anket elde edilmiştir.Araştırma analizlerinin sonucunda entelektüel sermaye, girişimsel oryantasyon ve şirketiçi girişimcilik ikliminin finansal ve yenilik performansı üzerine etkileriyle ilgili birçok bulgu elde edilmiştir. Bu bulgulardan en önemlisi, bilgi kaynağı olan entelektüel sermaye, girişimsel oryantasyonun öncelidir ve firma performansının girişimsel oryantasyonu etkileyerek arttırmaktadır. Ayrıca modele dâhil edilmeyen bir ilişki ortaya çıkmıştır. Buna göre girişimsel oryantasyon ile finansal performans arasındaki ilişkiyi yenilik performansı açıklamaktadır. Bu bulgular ışığında hem yöneticilere hem de araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

As a result of globalization the number of the rivals in the market increase, the intensity of competition raises, the companies are directed towards a research for new resources to survive and to become superior upon rivals. While the information era that we experience, enables the companies to enrich their wealth with intangible resources such as knowledge, skills and brand, this era also creates entrepreneur companies which make innovation by taking risks to build up and maintain sustainable competition advantage, proactive with capable of forecasting market and environment needs and changes, and willing to act in an aggressive behavior against intensive competition.In this study, the effect of the intellectual capital of companies on entrepreneurial orientation is investigated via Resource Based View and the degree to how entrepreneurial orientation affects company performance criteria is examined. Besides, the level of influence of intrapreneurial climate along companies on entrepreneurial behaviour is discussed empirically. Through the research study, the effects of intellectual capital, entrepreneurial orientation and intrapreneurial climate on company performance are separately hypothesized and tested. As company performance is analyzed, innovation and financial criteria are taken into consideration.The main population of the study is composed of Turkey's Top 500 Industrial Enterprises stated by Istanbul Chamber of Commerce. With the use of collecting data via questionnaires as a qualitative research method, a total of 188 questionnaires from 500 firms representing 188 companies are collected.According to study analysis results, numerous findings about the effect of intellectual capital, entrepreneurial orientation and intrapreneurial climate on financial and innovation performance is obtained. The most fundamental of these findings is that intellectual capital as knowledge resource is an antecedent for entrepreneurial orientation and stimulates company performance by influencing entrepreneurial orientation. On the other hand, a relationship that is not included in the model is explored. It shows that, the correlation between entrepreneurial orientation and financial performance is explained by innovation performance. In the light of these findings, recommendations are proposed to both managers and researchers.