Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesi

Abstract

Mardin ili Kızıltepe ilçesinde görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesini amaçlayan bu çalışma, uygulanan formları doğru ve eksiksiz dolduran toplam 129 beden eğitimi öğretmeni ile yapılmıştır. Çalışmada cinsiyet, medeni durum, okul kademesi, yaş, mesleki deneyim(çalışma süresi) ve aktif spor yapma değişkenleri açısından öğretmenlerin mesleki tükenmişlik, iş ve yaşam doyumları incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Maslach Tükenmişlik Envanteri, İş Doyum Ölçeği ve Yaşam Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi iki değişkenli olanlarda (cinsiyet, medeni durum, okul kademesi) bağımsız gruplar t- testi, 3 ve daha fazla değişkenin karşılaştırılmasında (yaş, mesleki deneyim, aktif spor yapma) tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmaya katılan beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin düşük, iş doyumlarının normal ve yaşam doyumlarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre duygusal tükenme ile deneyim süresi dışında, tükenmişlik ve tükenmişlik alt boyutları olan duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık ile belirlenen diğer değişkenler arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır. İş doyumu boyutu kapsamında belirlenmiş değişkenlerden hiçbirinde anlamlı farklılık saptanmamıştır. Son olarak yaşam doyumu açısından değişkenler incelendiğinde yaşam doyumu ile deneyim süresi ve aktif spor yapma arasında anlamlı farklılık tespit edilmiş diğer değişkenler ile arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Tükenmişlik, tükenmişlik alt boyutları, iş doyumu ve yaşam doyumu arasındaki korelasyon testi sonuçlarına göre tükenmişlik ile iş ve yaşam doyumu arasında negatif ve anlamlı ilişki, iş doyumu ile yaşam doyumu arasında pozitif ve anlamlı ilişki olduğu ayrıca iş doyumu ile duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık arasında negatif ve anlamlı, yaşam doyumu ile duygusal tükenme arasında negatif ve anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla tükenmişlik artıkça iş ve yaşam doyumunun azaldığı ve iş doyumu artıkça yaşam doyumunun arttığı ya da tam tersi şeklinde olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Diğer verilerin birbirini anlamlı düzeyde etkilemedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca yapılan çalışma sonucu elde edilen bulgular neticesinde beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişliklerini daha düşük ve iş doyumları ile yaşam doyumlarını daha yüksek bir düzeye getirebilmek için bazı önerilerde bulunulmuştur.

This study which aimed to examine the burnout, job satisfaction and life satisfaction of physical education teachers in Kızıltepe, a district of the city of Mardin was carried out with a total of 129 physical education teachers who participated in the study and filled in the data collection forms. In the study, the teachers' burnout, job satisfaction and life satisfaction were examined and evaluated with respect to the variables such as gender, marital status, school type (secondary school and high school), age, professional experience and doing active sports. As the data collection tools, Personal Information Form, Maslach Burnout Inventory, Job Satisfaction Scale and Life Satisfaction Scale were used. For the analysis of the data, independent groups t-test for paired variables (gender, marital status, school type) and one-way analysis of variance (ANOVA) for the comparisons involving three or more variables (age, professional experience, doing active sports) was used. The results revealed that the participants had low levels of burnout, moderate levels of job satisfaction and high levels of life satisfaction. Also, according to the findings of the study, no significant difference was detected, apart from the one between emotional exhaustion and experience, between the burnout and other variables determined by emotional exhaustion, depersonalization and personal failure which are the sub-dimensions of exhaustion. İn addition, there was no significant difference between job satisfaction and any variables. Lastly, when the variables were examined with respect to life satisfaction, a significant difference was found between life satisfaction and professional experience and doing active sports, while no significant difference was found between life satisfaction and the other variables. According to the results of the correlation test conducted between burnout, its sub-dimensions, job satisfaction and life satisfaction, there was a negative significant relationship between emotional exhaustion and life satisfaction, between personal failure and job satisfaction and between life satisfaction and general burnout. Moreover, a positive significant relation was found between job satisfaction and life satisfaction. Therefore, it could be stated that the exhaustion increased while life satisfaction decreased and life satisfaction increased in line with the increase in job satisfaction, or vice versa. None of the other data influenced one another significantly. Furthermore, based on the findings obtained in the study, several suggestions were put forward to decrease the physical education teachers' levels of burnout and to increase their levels of job satisfaction and life satisfaction.