Türkiye`de çevre yönetimi

Abstract

Çevrenin bugünkü durumundan kurtarılarak daha temiz bir hale getirilmesi, kalkınmanın çevreyi kirletmeden sağlanması, kaynakların daha optimum bir şekilde kullanılması, teknolojiden çok yönetime bağlıdır. Bundan dolayı artık çevre kirlenmesine sebep olan öğelerin etkin bir şekilde yönetilerek kirlenmenin en aza indirilmesi, çevre ile uyumlu olarak kalkınmanın sürdürülmesi sağlanmalıdır. Bu çalışmada, Türkiye'de çevre yönetiminin nasıl olması gerektiği sorusuna cevap aranmıştır. Öncelikle, çevre kirlenmesi kontrolünde çevre yönetiminin önemini vurgulamak üzere ciddi boyutlardaki çevre problemleri ele alınmıştır. İkinci bölümde, Türkiye'de ve Dünya' da çevre politikalarının gelişimi, çevre ile ilgili örgütlenme ele alınmış, uluslararası kuruluşların çevre konusundaki çalışmaları irdelenmiştir. Dünya'daki düzenlemelerden örnekler sunulmuş, Türkiye'de çevre ile ilgili düzenlemeler ve Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşme ve beyannameler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde, daha önce yapılmış çevre yönetimi tanımlarına geçilmeden önce yönetim kavramı açıklanmaya çalışılmış, Avrupa Topluluğu'na üye ülkelerdeki çevre yönetimi özetlenmiş ve bazı ülkelerin ulusal çevre planlarına yer verilmiştir. Dördüncü bölümde ulusal, bölgesel, yerel düzeylerde uygulanabilecek bir çevre yönetim modeli önerilmiş, Türkiye'de çevrenin etkin bir şekilde nasıl yönetilebileceği konusunda önerilerde bulunulmuş, yorumlar getirilmiştir. Türkiye'de hala çevreyle ilgili birçok sorunla karşılaşıldığına göre mevcut anlayış yerine yeni bir anlayışla hareket edilmesi sonucuna varılmıştır. Türkiye'de çevre konusunda görevli pek çok kurum ve kuruluş olduğu için ortaya çıkan karmaşa Çevre Bakanlığı'nın tek yetkili kurum olmasıyla çözümlenebilir. Çevre ile ilgili bilgi ve veriler tek bir merkezde toplanıp aynı merkezden kullanıcılara ulaştırılmalıdır. Çevre Bakanlığı, bugün olduğu gibi il bazında değil, bölge bazında teşkilatlanmalıdır.

To put the environment into a cleaner situation, to provide the development without polluting the environment and to use the resources in an optimum way depend on the management rather than the technology. For this reason, to minimize pollution, an effective management of the factors causing environmental problems and a sustainable development in harmony with environment must be provided. In the present study, it has been investigated the answer of the question `how should the environmental management be in Turkey?`. Firstly, the serious environmental problems have been considered by emphasizing the importance of environmental management in the control of environmental pollution. In the second chapter, the developments of environmental politics and the organizational works in Turkey and in the world have been discussed, and the works of international organizations have been investigated. Examples of environmental laws in the world have been presented. Information has been given about the environmental laws in Turkey and about the international agreements and declarations in which Turkey is a part. In the third chapter, the management concept has been explained without going through previously done definitions of environmental management. Environmental management in the European Community countries has been summarized and the environmental plans of some countries has been brought about. In the fourth chapter, an environmental management model has been proposed which can be applied in national, regional or local level. Proposals and comments have been made on how the environment can effectively be managed in Turkey. Since there are still a number of environmental related problems in Turkey, it has been concluded that a new understanding should be set in motion instead of the present one. The complexity in Turkey arising from the fact that there are lots of organizations and establishments having duty on environment, can be solved by letting the Ministry of Environment be the unique competent authority. All the environment- related information and data should be gathered in a single center and should be distributed to users. The Ministry of Environment should be organized in the regional base rather than the present provincial base.