Bazı satureja türlerinin morfolojik, moleküler ve sistematik yönden değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET BAZI SATUREJA TÜRLERİNİN MORFOLOJİK, MOLEKULER VE SİSTEMATİK YÖNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ Serap ÖZ AYDIN Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı Doktora Tezi/Tez Danışmanı: Prof. Dr. Gülendam Tümen İkinci Danışman: Yrd. Doç. Dr. Feray Koçkar Balıkesir 2004 Bu çalışmada Balıkesir ve yakın çevresinde yetişen S. cuneifolia Ten., S pilosa Velen., S. Icarica P.H.Davis, S. parnassica sxfosç.sipylea Heldr.& Şart. ex Boiss türleri ile bu türlere yakın olduğu düşünülen S. wiedemanniana (Lallem.) Velen. türü ve farklı lokalitelerden toplanan diğer bazı Satureja L. taksonlarının akrabalık ilişkilerinin belirlenmesinde morfolojik analiz, karyolojik analiz, palinolojik analiz ve RAPD (Randomly Amplified Polimorphic DNA) tekniği kullanılmıştır. Bu cins için daha önce yapılan moleküler bir çalışma olmadığından öncelikle uygun DNA izolasyon yöntemi belirlenmiş ve devamında RAPD tekniğinin metodolojisi optimize edilmiştir. Çalışmada toplam 39 primer taranmış ve bunlardan iyi sonuç veren 19 RAPD primeri kullanılmıştır. Bu teknikle elde edilen veriler PAUP fılogenetik analiz programı kullanılarak, Parsimoni, NJ. ve UPGMA analizleri yapılmıştır. Bu analizlere ait fılogenetik ağaçlar oluşturulmuştur. Kromozom sayısı bilinmeyen türlerin kromozom sayılan belirlenmiştir. Çalışılan türlerin polenlerinin SEM (Skanning Elektron Mikroskobu) ile analizi yapılmıştır. RAPD-PCR tekniği ile elde edilen verilerle, türler arasındaki akrabalık ilişkileri ortaya konmuş ve türler arasındaki fenetik karakterlere dayalı sistematik çelişkilerin çözümünde bu moleküler sistematik tekniğin önemli katkılar sağladığı gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Satureja, Labiatae (Lamiales), Kromozom, RAPD-PCR, Moleküler Sistematik

ABSTRACT MORPHOLOGIC, MOLECULAR AND SYSTEMATIC EVALUATION OF SOME TURKISH SATUREJA SPECIES Serap ÖZ AYDIN Balikesir University, Instate of Science, Department of Biology Ph. D. Thesis / SupervisonProf.Dr. Gfilendam Tümen Second Supervisor :Yrd.Doç.Dr. Feray Koçkar Balıkesir 2004 In this study, morphologic, karyologic, palinologic analysis and RAPD (Randomly Amplified Polimorphic DNA) was used in order to determine relationships between S. cuneifola Ten., S. pilosa Velen., S. icarica P.HJDavis, S. parnassica subsp. spylea Heldr. & Sart. ExBoiss growing in the vicinities of Balıkesir province, together with S. wiedemanniana (Lallem) that is closely related to above-mentioned species and some other Satureja L. species collected from other localities. Since there is no study on this genus, a convenient DNA isolation method was determined, and then the methodology of RAPD technique was optimized. A total of 39 primer was examined and those of the 19 RAPD primers were selected. The results obtained from this technique were analyzed by using PAUP (Phylogenetic Analysis Using Parsimony) computer program, and Parsimony, NJ and UPGMA analysis were applied. The phylogenetic trees obtained from the analysis were also presented. The unknown chromosomme numbers of some species were determined. SEM (Scanning Electron Microscopy) analysis was also carried out for the pollens of species under investigation. Evolutionary relationships between Satureja species were revealed using RAPD-PCR technique and also it has been observed that such molecular systematic technique can provide significant contribution to the resolution of systematic problems resulted from phenetic characters. Key Word: Satureja, Labiatae (Lamiales), Chromosome, RAPD-PCR, Molecular Systematic