İzmit Körfezi`nin doğusunda fitoplankton kompozisyon ve yoğunluğunun mevsimsel değişimi

Abstract

IV ÖZET Marmara Bölgesi'nin en önemli yerleşim yerlerinden olan Değirmendere'nin Yüzbaşılar (1 nolu istasyon: kıyıdan 556 m uzaklıkta) Gölcük'ün Kavaklı (2 nolu istasyon: kıyıdan 278 m uzaklıkta) mevkiilerinden 0.5, 5, 10 m derinliklerden alınan örneklerde fitoplanktonun kalitatif ve kantitatif dağılımları incelenerek, mevsimsel değişimlerin, ortamın fiziko-kimyasal (ekolojik) faktörlerinin fitoplankton dağılımına etkisi araştırılmıştır. Araştırma 22.09.1996 tarihinde başlayıp 26.08.1997 tarihinde sona ermiştir. Fitoplankton miktar ve çeşitlilik açısından incelendiğinde, 0,5 m derinlikte 1 nolu istasyondan 2 nolu istasyona doğru miktar ve tür çeşitliliği yönünden bir azalma söz konusudur. 5 m ve 10 m derinliklerde ise fitoplankton miktarı azalırken, tür çeşitliliğinde artış görülmüştür. Her iki istasyon da fitoplankton karakteri yönünden birbirinden farklılık arzetmiştir. 1 nolu istasyonda diatomeler ve dinoflagellatalar dağılım gösterirken, 2 nolu istasyonda dinoflagellatalar yoğunluk kazanmıştır. Vertikal olarakta her iki istasyon genelinde diatomeler hakim duruma geçmektedir. Mevsimsel olarak normal koşullarda ortaya çıkan ilkbahar patlaması Mart 1997 de gerçekleşmiştir. Her iki istasyon genelinde bu ayda baskın olan tür diatomelerden Skeletonema costatum olmuştur. Ekim 1996'da meydana gelen sonbahar patlaması 2 nolu istasyonda 5 m derinlikte ortaya çıkmış ve baskın olan tür dinoflagellatalardan Peridinium spp. olmuştur. Normal döngünün dışında bir fitoplankton patlaması da Ağustos 1997'de gerçekleşmiştir. 1 nolu istasyon 0,5 m de metreküpte 80.440.000 hücre olarak ortaya çıkan bu değer yılın en önemli sayı değeri olmuştur. Yaz döneminde ortaya çıkan bu patlama bazı fiziko-kimyasal faktörlerin alıcı ortama etkisi sonucu oluşmuştur. Ağustos 1997'de diatomelerden Skeletonema costatum baskın tür iken, 2 nolu istasyonda Ceratiumfusus baskın tür olarak karşımıza çıkmıştır.

SUMMARY In this study, qualitative and quantitative dispersions of phytoplanktons on Yüzbaşılar/Değirmendere (station no 1) and Kavaklı/Gölcük (station no 2) which are the most important settlement areas of Marmara Region have been examined, and it is focused on the effects of seasonel changes and physico-chemical (ecological) factors of the environment on phytoplankton dispersion. Research started on 22.09.1996 and ended on 26.08.1997. According to the examination of phytoplankton in terms of quantity and variety, it is observed that quantity and species variety decrease from station No 1 to station no 2 in 0,5m depth. Both station differ from eachother with regard to phytoplankton characteristics. In station no 1, phytoplankton shows a diatomes and dinoflagellates dispersion while it is gaininig dinoflagellates density in station no 2. Vertically, diatomes dispersion dominates in both stations. Fall blooming experienced in October 1996 has arised in 5 m depth in station no 2 and dominant species has become Peridinium spp. from dinoflagellates. Spring blooming experienced under normal conditions seasonally has arised in March 1997. In both stations, the dominant species in this month has become Skeletonema costatum from diatomes. Apart from normal circle, an other pytoplankton blooming has arised in August 1997. The value arised as 80.440.000 cells per cubicmeter in 0,5 m depth in station nol is the most important number value of the year. This blooming experienced in the summer period has arised as a result of average effect of some physico-chemical factors. In August 1997 Skeletonema costatum from diatomes was dominant species in station no 1, while Ceratium fusus from dinoflagellates has become dominant species in station no 2.