Çift fazlı çekirdeklerde tavlama sıcaklığı-yorulma davranışı ilişkisinin araştırlması

Abstract

Bu çalışmada (a+y) bölgesinde dört farklı sıcaklıkta tavlandıktan sonra su verilerek çift faz (Dual-Faz) yapısı kazandırılmış olan düşük ve orta karbonlu üç farklı bileşimdeki (% 0.0085 C, % 0.36 C, % 0.38 C) 3936, 5035 ve 5040 kalite çelik numuneler kullanılarak, tavlama sıcaklığının çift fazlı çeliğin yorulma dayanımına etkisi deneysel olarak incelenmiştir. Yorulma deneyleri çalışmanın amacına uygun olarak tasarlanıp imal edilen çevresel eğme gerilmeli yorulma cihazında yapılmıştır. Deneyler üç bölümde gerçekleştirilmiş olup; birinci bölümde işlemsiz numunelerle birlikte dört farklı sıcaklıkta (745°C, 760°C, 775°C, 790°C) tavlanan 3936 kalite (% 0.0085 C'Iu), ikinci bölümde 5035 kalite (% 0.36 C'lu) ve üçüncü bölümde 5040 kalite (% 0.38 C'lu) çelik numunelerin Woehler diyagramları çıkarılarak tavlama sıcaklıklarına bağlı olarak ayrı ayrı yorulma dayanımları belirlenmiştir. Deney sonuçlarının değerlendirilmesinden; tavlama sıcaklığı 745-760°C arasında artarken her üç kalite çelik numunelerin yorulma dayammlannda yükselme, tavlama sıcaklıklarının 760°C üzerinde artması durumunda ise yorulma dayammlannda düşme meydana geldiği görülmüştür. Tavlandıktan sonra çift faz yapısı kazandırılan üç ayrı kalitedeki çelik numunelerin, işlemsiz numunelere göre yorulma dayammlannda artış olduğu gözlenmiştir. Çift faz yapısı kazandınlan numuneler içerisinde en yüksek yorulma dayanımı değeri karbon içeriği % 0.38 olan ve 760°C'de tavlanan 5040 kalite çelik numunelerde elde edilmiştir.ANAHTAR SÖZCÜKLER : Çift-faz / yorulma / ısıl işlem / yorulma dayanımı

In this study the effect of annealing temperature on fatigue strength in dual- phase steels was investigated experimentally. Three different quality steels, namely 3936(0.085C %), 5035(0.36C %), 5040(0.38C %) were used as specimens. Dual phase was obtained by penetrating the above mentioned steel specimens in the water in the district (a+y) at four different penetrating temperatures (745°C, 760°C, 775°C, 790°C). Fatigue tests were performed on the rotating bending machine which was produced for the purpose of the study. Experiments were performed in three groups. In the first group, depending on annealing temperatures treatment the woehler diagrams and fatigue strengths of the 3936(0.085C %) quality steel specimens which were annealed at four different temperatures (745°C, 760°C, 775°C, 790°C) were obtained. In the second group, depending on annealing temperatures treatment the woehler diagrams and fatigue strengths of the 5035(0.36C %) quality steel specimens which were annealed at four different temperatures (745°C, 760°C, 775°C, 790°C) were obtained. In the third group, depending on annealing temperatures treatment the woehler diagrams and fatigue strengths of the 5040(0.38C %) quality steel specimens which were annealed at four different temperatures (745°C, 760°C, 775°C, 790°C) were obtained. As a result of the experiments it was found that as annealing temperature increased between 745 and 760°C the fatigue strength of the three quality steel specimens also increased, on the other hand, it was observed that the fatigue strength of the three quality steel specimens decreased at annealing temperatures betweeen 760-790°C. The fatigue strength of the three groups quality steel specimens which have dual phase were found to be higher than the fatigue strength of the unprocessed specimens. In the specimens which gained dual phase property by penetration, the highest fatigue strength was obtained from the specimen the 5040 quality steel, which has 0.38 % carbon content and which was annealed at 760°C.KEY WORDS : dual-phase / fatigue / martensite / fatigue strength