Mono ve difonksiyonlu bileşiklerin tetraetilenglikol türevi fosfazenler ile reaksiyonları

Abstract

?ıvv OZET Hekzaklorosiklotrifosfazatrien, AICI3 varlığında benzen içeresinde 3 gün gçri soğutucu altında kaynatıldı ve 6,6-difcnil-2,2,4,4-tetraklorosiklotrifosfazatrien bileşiği elde edildi. Elde edilen bileşiğin THF içerisinde NaH varlığında oda sıcaklığında 2 saatte tetraetilenglikol ile reaksiyonundan 6,6-difenil-2,4- (oksitetraetiIenoksi)-2,4-diklorosiklotrifosfazatrien bileşiği izole edildi. Bu bileşiğin 1,3-propandiol, fenol ve 2,4,6-tri-tert-butilfenol ile reaksiyonları THF da NaH varlığında oda sıcaklığında, dibenzilamin ve anilin ile reaksiyonları THF da aminlerin aşırısı kullanılarak yapıldı ve elde edilen ürünlerin yapıları aydınlatıldı. Hekzaklorosiklotrifosfazatrien THF içerisinde NaH varlığında oda sıcaklığında 1 saat tetraetilenglikol ile etkileştirildi ve bu reaksiyondan da mono-ansa (11) ve cis-bis-ansa (12) olmak üzere iki ürün ele geçti. Ayrıca 6,6-difenil-2,2,4,4- tetraklorosiklotrifosfazatrien ile dibenzilamin THF da 3 gün geri soğutucu altında kaynatıldı ve 2,2,4-trikloro-4-dibenzilamin-6,6-difenilsiklotrifosfazatrien bileşiği izole edildi. Sentezleri gerçekleştirilen ürünlerin yapıları FT-1R, element analizi, külle ölçümleri, *H, I3C, 31P nükleer mağnetik rezonans spektrumları ve DSC incelemelerinden elde edilen bilgilerle açıklandı. Ayrıca 4,6,8 ve 12 Nolu ürünlerin yapıları x-ışınları difraktometre ölçümleri ile de aydınlatıldı. Kiral kaydırma reaktifı (CSR) ilave edilerek 12 nolu ürünün 31P proton decoupled NMR spektrumu incelemesi sonucunda kiral özellik taşıdığı görüldü.

r * > ABSTRACT Hexachlorocyclotriphosphazatriene (trimer) was refluxed in benzene in the presence of A1C13 for 3 days and 6,6-diphenyl-2,2,4,4- tetrachlorocyclotriphosphazatriene was obtained. This compound was reacted with tetraethylene glycol in THF in presence NaH at room temperature for 2 hours and 6,6-diphenyl-2,4-(oxytetraethyleneoxy)-2,4-dichlorocyclotriphosphazatriene was isolated. Then the reactions of 6,6-diphenyl-2,4-(oxytetraethyleneoxy)-2,4- dichlorocyclotriphosphaza-triene with 1,3-propanediol, phçnol, 2,4,6-tri-tert- butylphenol were carried out in THF in the presence of NaH at room temperature and the reactions of 6,6-diphenyl-2,4-(oxytetraethyleneoxy)-2,4-dichlorocyclotrip- hosphazatriene with dibenzylamine and aniline were made with excess amine in THF and the structures of the compounds were determined. Hexachlorocyclotriphosphazatriene was also reacted with sodium salt of tetraethyleneglycol in THF and two products one of which is mono-ansa and the other is cis-bis-ansa were obtained. 6,6-diphenyl-2,2,4,4-tetrachlorocyclotriphos- phazatriene was reacted with dibenzylamine in boiling THF for 3 days and 6,6- diphenyl-2,2,4-trichloro-4-dibenzylaminecyclotriphosphazatriene was isolated. The structures of the products were elucidated by FT-1R, *H NMR, l3 C NMR, 31P NMR, mass spectra, elemental analyses and DSC measurements. Structures of 6,6-diphenyl-2,4-(oxytetraethyleneoxy)-2,4-dichlorocyclotriphospha- zatriene, 6,6-diphenyl-2,4-(oxytetraethyleneoxy)-2,4-dianilinecyclotriphosphazatri- ene, 6,6-diphenyl-2,4-(oxytetraethyleneoxy)-2,4-diphenolcyclotriphosphazatriene, and cis-bis-ansa products were also characterized by X-ray diflfractometer. Product cis-bis-ansa was determined to be chiral on the basis of CSR studies conducted during proton-decoupled 3I P NMR studies. £Jf