Kıyı alanlarında tatlı su-tuzlu su girişiminin incelenmesi

Abstract

ÖZET KIYI ALANLARINDA TATLI SU-TUZLU SU GİRİŞİMİNİN İNCELENMESİ Y. Erdem GÜL Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi / Tez Danışmanı : Y. Doç. Dr. Emel İRTEM) Balıkesir, 2005 Yerüstü sularının kıt olduğu bölgelerde su talebinin karşılanması için yeraltı sulan kullanılmaktadır. Yeraltı sularının en önemli özelliği yenilenebilme özelliğinin çok sınırlı olması ve uzun zaman istemesidir. Kıyı alanlarında yeraltı suyunun kontrolsüz çekimleri sonucu tatlı su-tuzlu su girişimi gözlenmektedir. Bu tez çalışmasında, kıyı alanlarında tatlı su-tuzlu su girişimi, Altınova ovasında kıyı boyunca açılmış sondaj kuyuları yardımıyla araştırılmıştır. Bu çalışma, saha ve büro çalışmaları olarak yürütülmüştür. Tezin ilk bölümünde dünyada ve ülkemizdeki su potansiyeli ile ilgili bilgilere yer verilmiş, kıyı akiferlerinde tatlı su-tuzlu su girişimi konusunda yapılmış çalışmalar incelenmiştir. İkinci bölümde bölgenin coğrafi durumu, bölgenin jeolojisi, yerüstü ve yeraltı su potansiyeli, yeraltı suyu beslenimi ve boşalımı, yeraltı suyu-deniz suyu ilişkisi araştırılmıştır. Üçüncü bölümde, çalışma bölgesinde kıyıya yakın, verileri olan altı adet sondaj kuyusu belirlenmiş, bu kuyuların teknik özellikleri, her kuyuya ait laboratuar analiz sonuçlan, elektriksel iletkenlik (EC), katyon ve anyon değerleri verilmiştir. Ayrıca bu kuyulardan numuneler alınmış, bu numunelerin analiz sonuçlan da mevcut verilere ilave edilmiştir. Dördüncü bölümde, belirlenmiş olan kuyulara ait ölçüm sonuçlan regresyon analizine tabi tutulmuş, sondaj kuyularının 2025 yılı elektriksel iletkenlik (EC), katyon ve anyon değerleri tahmin edilmiştir. Son bölümde, Altınova ovasında aşın çekim nedeniyle deniz suyunun karaya doğru ilerleyerek yeraltı suyunu tuzlandırdığı, önlem alınmadığı taktirde gelecek yıllarda bu durumun yeraltı suyu kalitesi açısından tehlikeli bir durum arz edeceği vurgulanmış, önerilerde bulunulmuştur. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Yeraltı suyu / tatlı su-tuzlu su girişimi / kıyı akiferleri / kuyu / Altınova

ABSTRACT INVESTIGATION OF FRESH WATER-SALT WATER INTRUSION AT COASTAL AREAS Y. Erdem GÜL Balıkesir University, Institute of Science, Department of Civil Engineering (M. Sc. Thesis / Supervisor : Asst. Prof. Emel İRTEM) Bahkesir-Turkey, 2005 Groundwater is used to supply water demand in the regions which surface water inadequate. The renewall process of groundwater is very restricted and it takes a long time. At coastal aquifer fresh water-salt water intrusion is observed because of uncontrollable discharge of groundwater. In this thesis, fresh water-salt water intrusion at coastal area is investigated by wells at the Altinova Plain. The study has been carried out in the field and office. In the first part of the thesis, information about water potential öf the world and our country are given and related literature about salt water intrusion at the coastal aquifers is investigated, hi the second part, geographical situation and geology of the study area, surface and ground water potential, recharge and discharge of groundwater, relation between ground water and sea water are examined. In the third part, six wells located close to the coastal line have been determined. Technical features, results of laboratory analysis, electrical conductivity, cation and anion values of each well have been given. Furthermore, the samples are taken from these wells and laboratory analysis results of these samples have been combined to the existing data. In the fourth part, the measurement results of the wells have been examined by using regression analysis. Electrical conductivity (EC), cation and anion values of the wells are estimated for year of 2025. In the last part, it is pointed out that, due to excessive discharge, the water sea moves ahead to the land and salts the ground water. If the precauotions don't take, salt water intrusion at Altinova Plain will degrade the quality of groundwater in the following years. KEY WORDS: Ground water / fresh water-salt water intrusion / coastal aquifer / well / Altinova III