Demir eksikliği anemisi bulunan çocuklarda yeme davranışının çocuklarda yeme davranışı anketi ile belirlenmesi

Abstract

Demir eksikliği anemisi (DEA) en sık ve önlenebilir mikrositik anemi sebebidir. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre DEA gelişmekte olan ülkelerde %36, gelişmiş ülkelerde %8 oranında görülmektedir..Ülkemizde DEA sıklığı gelişmiş ülkelere nazaran çok daha yüksektir. Bölgesel ve yaş gruplarına göre fark göstermekle beraber ülkemizde DEA'nin %30-%78 gibi yüksek bir prevelansa sahip olduğu bilinmektedir. Çocuk ve gebeler DEA'den en çok etkilenen hasta grubudur.DEA'nin önemli bulgularından biri iştahsızlıktır. İştah uyarıcı olan ghrelin düzeyi ile demir düzeyi arasında pozitif ilişki olup, demir eksikliği anemisinde iştahsızlığın ghrelin düzeyindeki düşüklüğe bağlı olabileceği bildirilmiştir. Demir desteği yapılan demir eksikliği anemili çocuklarda iştahın düzelmesi ile ilgili sonuçlar ise çelişkilidir. Biz çalışmamızda çocuk sağlığı hekimliğinin sık karşılaşılan iki problemi olan demir eksikliği anemisi ve iştahsızlığı konu edindik. Demir eksikliği anemisi olan çocuklarda ÇYDA (Çocuklarda Yeme Davranışı Anketi) kullanarak; DEA olan çocuklarda gözlenen beslenme davranışlarını ve tedavi sonrası bu davranışlardaki değişimi tespit ettik.Tedavi öncesi grubun beslenme eğilimlerine bakıldığında en yüksek skorun; içme tutkusu, tokluk heveslisi ve gıdadan keyif alma davranışlarında; en düşük skorun ise duygusal aşırı yeme davranışında olduğu gözlenmekteydi.Tedavi sonrasında; negatif iştah tutumlarından olan tokluk heveslisi ve yavaş yeme dışında tüm alt boyutlarda artan skor gözlenmekteyken en yüksek skor gıdadan keyif alma ve içme tutkusu grubunda gözlendi. Tedavi sonrası pozitif iştah tutumlarında cinsiyet farkı olmaksızın artan skorlar tespit ettik. Bu sonucu; demir eksikliği anemisinde demir replasman tedavisinin çocukların iştahında pozitif bir etki oluşturduğu şeklinde yorumladık. Anahtar kelimeler:anemi, demir eksikliği, iştah, yeme davranışı

Iron deficiency anemia (IDA) is microcytic and the most common and preventable cause of anemia. Depending on World Health Organization data, IDA prevelance in developing countries is %36 and %8 in developed countries. IDA affecting approximately 2 billion people over the world is most prevelant among children and pregnant women. In our country it's more prevelant than that of developed countries. Although there's reagional and age group differences; its high prevelance in our country ranges between %30-%78. Loss of appetite is an important symptoms of anemia. There is a relation between body iron status and orexigenic peptite ghrelin and it is stated that it is the reason of loss of appetite in IDA. However researches yielded contradictory results on effect of iron supplementation on appetite in children with IDA. We issued two important and frequently encountered problem of children health practice; IDA and loss of appetite. We conducted `Çocuklarda Yeme Davranışı Anketi (Children Eating Behaviour Questionnaire)` and determined the most encountered eating behaviours in children with IDA and change of behaviour after iron replacement therapy. When we gazed the eating behaviour of anemic children, we found that desire to drink, satiety responsiveness and enjoyement of food have the highest scores whereas emotional overeating has thelowest.After iron replacement therapy, except satiety responsiveness and slowness in eating which are food avoidant eating behaviours, all subgroups showed increasing scores. Highest scoreswere in enjoyement of food and desire to drink. We found increasing scores in all food approach attitudes without gender difference. We concluded that iron replacement therapy in children with IDA has positive effect on appetite.Keywords: anemia, iron deficiency, appetite, eating behaviour