Oral 5-alfa redüktaz inhibitörlerinin rat modelinde erektil fonksiyon ve penil morfoloji üzerine etkisi

Abstract

Benign prostat hiperplazisi (BPH) ve erektil disfonksiyon (ED), 50 yaş üzeri erkeklerin %50'sinden fazlasını etkileyen ürolojik patolojilerdir. Klinik çalışmalarda BPH tedavisinde kullanılan 5-alfa redüktaz inhibitörlerinin (5ARİ) %0.8-15.8 oranlarında ED'ye neden olduğu bildirilmektedir. Ancak deneysel hayvan çalışmalarının sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Çalışmamızda rat modeli kullanılarak, 5ARİ tedavisine ilişkin ED mekanizmalarının araştırılması amaçlandı.Otuz adet Wistar Albino türü erkek rat kontrol (n=10), finasterid (4.5 mg/kg/gün oral gavaj ile, n=10) ve dutasterid (0.5 mg/gün oral gavaj ile, n=10) gruplarına randomize edildi. İki aylık tedavi sonrası kavernozal sinir stimülasyonu ile erektil yanıtlar ölçüldü. Santral venöz kan alınmasını takiben tüm ratlara prostatektomi ve penektomi yapıldı. Erektil yanıtlar 5ARİ (finasterid ve dutasterid) gruplarında kontrol grubuna göre azalmış izlendi ancak istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Serum testosteron (T) konsantrasyonları tedavi gruplarında yüksek idi. Tüm gruplar arasında serum dihidrotestosteron (DHT), luteinizan hormon (LH) ve folikül stimülan hormon (FSH) konsantrasyonları açısından anlamlı fark saptanmadı. İmmünohistokimyasal çalışmalar sonucunda tedavi gruplarında (dutasterid grubunda daha belirgin) artmış kavernozal dokularda kollajen birikimi ve prostat epitelyal dokularda belirgin atrofik değişiklikler izlendi. Sonuç olarak, 5ARİ'nin prostat epitelyal dokularda belirgin atrofik değişikliklere ve penil kavernozal dokularda belirgin kollajen birikimine neden olmasına ilave olarak, penil kavernozal basınçlar üzerine istatistiksel olarak anlamlı olmasada olumsuz etkisi olduğu görüldü. 5ARİ'ler BPH tedavisinde oldukça etkili ilaçlar olmasına rağmen, rat kavernozal doku çalışmalarında gösterildiği kadarıyla, erektil fonksiyon üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptirler. 5ARİ'nin yan etki profillerinin, yaptıkları doku değişikliklerinin ve kavernozal basınç üzerine etkilerinin daha net ortaya konulabilmesi için gelecekte geniş olgu sayısına sahip prospektif randomize çalışmalara ihtiyaç olduğu söylenebilir. Anahtar kelimeler: Benign prostat hiperplazisi, erektil disfonksiyon, 5-alfa redüktaz inhibitörleri, finasterid, dutasterid

Benign prostatic hyperplasia (BPH) and erectile dysfunction (ED) are the urological disorders that affect more than 50% of men over the age of 50 years. Clinical trials report the rates of erectile dysfunction by using 5-alpha reductase inhibitors (5ARI) for treatment BPH to be between 0.8%-15.8%. But there are limited experimental animal data available. The aim of this study was to investigate the mechanisms of ED related to 5ARI therapy using a rat model. Thirty male Wistar Albino rats were randomized into control (n=10), finasteride (4.5 mg/kg/day by oral gavage, N=10) and dutasteride (0.5 mg/rat/day by oral gavage, n=10) groups. After two months of treatment, erectile response was measured using cavernosal nerve stimulation. After the central venous blood draw, prostatectomy and penectomy were performed. In vivo erectile responses decreased in the 5ARI (finasteride and dutasteride) groups compared to the control group were observed but were not statistically significant. Serum testosterone (T) concentrations were highest in treatment groups. There was no significant difference in the serum dihydrotestosterone (DHT), luteinizing hormone (LH) and follicle stimulating hormone (FSH) concentration between all groups. Immunohistochemical studies demonstrated increased collagen deposition of cavernosal tissues and atrophic changes in the prostate epithelial tissues (the more prominent in dutasteride group) in the treatment groups. In conclusion, prominent atrophic changes in the prostate epithelial tissues and prominent collagen deposition in the penile cavernous tissues caused by 5ARI were detected. Although not statistically significant, 5ARI were observed that the negative effect on penile cavernous pressure. Although 5ARI are highly effective drugs in the treatment of BPH, as far as it was shown in the rat cavernous tissue studies, they have a negative effect on erectile function. It could be said that future prospective, randomized projects with a number of large cases are needed to explore the 5ARI's side effect profiles, the changes they made on tissues, the effects on the intracavernosal pressures. Keywords: Benign prostatic hyperplasia, erectile dysfunction, 5-alpha reductase inhibitors, finasteride, dutasteride