Travmatik beyin hasarında timokinon ve melatoninin etkinliğinin araştırılması

Abstract

Amaç: Travmatik beyin Yaralanması (TBY) araç içi trafik kazası, araç dışı trafik kazası, yüksekten düşme, iş kazaları gibi mekanik güçler nedeniyle oluşur ve dünya genelinde acil servislerde sık karşılaşılan morbidite ve mortalite nedenlerinden biridir. Geçici yada kalıcı fonksiyon bozukluğu veya ölüm şeklinde karşımıza çıkabilir. TBY'da travma anında mekanik etkiler sonucu oluşan primer hasarın yanında, sonrasında meydana gelen infalamasyon, oksidatif stres gibi kompleks patofizyolojik mekanizmalarla oluşan sekonder hasarlarda görülmektedir. Son yıllarda yapılan bazı çalışmalarda bu sekonder hasarı önlemeye yönelik olarak özellikle antioksidan özelliği olan bir çok madde denenmiştir . Bu konuda Melatoninin SSS ile ilgili pozitif antioksidan etkisi ortaya konulmuştur. Timokinonun ise birçok dokuda antioksidan özelliği gösterilmiş olmasına rağmen; travmatik beyin hasarında etkinliği ile ilgili bu konuda yeterli çalışma bulunmadığından, biz de deneysel travmatik beyin hasarında timokinonun etkisini ortaya koymak amaçlı melatonin ile antioksidan özelliklerini karşılaştırdık ve sekonder beyin hasarını azaltmak ve etkinlik düzeylerini belirlemek amaçlı bu çalışmayı planladık. Materyal ve Metot: Bu çalışmada ağırlıkları yaklaşık olarak 230-250 gr arasında değişen 28 adet Albino-Wistar cinsi sıçan kullanıldı. Melatonin+travmatik beyin hasarı, timokinon + travmatik beyin hasarı, travmatik beyin hasarı ve kontrol grubu olmak üzere 4 çalışma grubu oluşturuldu. Grup 1 'e ip verilen antioksidan miktarı kadar serum fizyolojik(sf) dışında hiçbir uygulama yapılmadı. Grup 2'ye 150 cm yükseklikten özel bir düzenek oluşturularak 230 g ağırlık kafatasına bırakılarak travmatik beyin hasarı oluşturuldu ve yine ip verilen antioksidan miktarı kadar sf verildi, Grup 3 travmatik beyin hasarı sağlandıktan 30 dakika sonra timokinon 50mg/kg olacak şekilde zeytin yağı-sf homojen çözeltisi içinde homojen dağılım oluşturularak ip (intraperitoneal) olarak verildi. Grup 4'e travmatik beyin hasarı sağlandıktan 30 dakika sonra melatonin % 0,5 lik alkol içeren serum fizyolojik içerisinde çözülmüş (1 ml) 10mg/kg olacak şekilde ip olarak verildi. Travma modeli oluşturulan tüm hayvanlarda nöbet vb gözlemlendi. Travmadan 24 saat sonra hayvanlar Ketamin (50mg/kg) ve Ksilazin (10 mg/kg) anestezisi altındayken enjektör yardımıyla kalplerinden kan örnekleri alındı ve daha sonra eksanguinasyon yöntemi ile deney sonlandırıldı. Kan örnekleri santrifüj edilip serumları elde edildikten sonra, oksidan ve antioksidan parametrelerin çalışılacağı güne kadar -80 Cº de depolandı. Daha sonra serum örneklerinde MDA, SOD, NO, GSH-Px ve Protein Karbonil düzeyleri belirlendi. Elde edilen veriler IBM-SPSS 20.0 programıyla analiz edildi ve p<0.05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak kabul edildi. Bulgular: Travma sonrası deneklerden alınan ve gelişen serebral hasarı belirleme amaçlı ölçülen bu parametrelerin ayrı ayrı değerlendirilmesi ve birbirleri ile istatistiksel olarak karşılaştırılmasına sonuç olarak GSH-Px ve NO değerlerinde hem melatonin verilen hem de timokinon verilen deneklerde anlamlı değişiklikler tespit edildi( p<0.05). MDA, SOD ve Protein Karbonil Konsantrasyonu(PCC) için ölçülen değerler ise anlamlı kabul edilmedi. GSH-Px ve NO değerlerindeki değişiklikler açısından timokinon ve melatoninin etkinlikleri karşılaştırıldığında ise birbirlerine karşı anlamlı sayılabilecek bir üstünlük tespit edilmedi(p>0.05). Sonuç: Kafa travması sonrası gelişen sekonder hasarın düzeyini belirlemek ve buna karşı kullanılabilecek nöroprotektif tedavilerin etkinliğini değerlendirmek amacıyla bir çok çalışma yapılmıştır ve günümüzdede yapılmaktadır. Bizim çalışmamızda ise her iki tedavi şeçeneğinde de bu olumlu etkiler ortaya konmuştur ve birbirlerine karşı bariz bir üstünlük tespit edilmemiştir. Sonuç olarak ise hem timokinon, hem melatonin için benzer etkiler tespit edilmiştir ve bu etkiler olumlu yönde olmuştur. Bu her iki maddede TBI sonrası gelişen sekonder hasarın tedavisinde kullanılabilirlik açısından umut vermektedir. Fakat ölçülen parametreler açısından yapılan bir çok çalışmada ortaya konan çok farklı sonuçlar bu konuda daha kapsamlı yeni çalışmalara ihtiyacı ortaya koymaktadır.

Objective: Traumatic brain injury(TBI) caused by mechanical forces such as in-car accidents, non-vehicle traffic accidents, fall from heights, work related accidents and TBI is one of the most common causes of morbidity and mortality in emergency services in the worldwide. Temporary or permanent impairment or death may result. Primary damage is caused by trauma to the mechanical effect immediately. After the pirimary damage, secondary damage is occuring and it caused by complex pathophysiological mechanism such as inflamatory process and oxidative stress. In recent years in some studies many substances have been tried that prevent the secaondary damage and this substances particularly have antioxidant properties. İn this regard, the positive antioxidant effects of melatonin about CNS have beeb demonstrated. The antioxidant properties of tymquinone shown in various tissues but there are no adequate studies on the effectiveness of TBI and we compared the antioksidant properties of thymoquinone and melatonin in experimental traumatic brain injury. We have planned for this study that to reduce secondary brain injury and to determine the level of activity of this substances. Material and Method: In this study; we used 28 Albino-Wistar rats that body weights are ranging from about 230-250 gr. Four working groups were formed that include melatonin+traumatic brain injury, thymoquinone+traumatic brain injury, traumatic brain injury and control groups. We never made an any application to group 1 other than ip saline as the amount of the antioxidant. On group 2, a particular embodiment that 150 cm height has been created and 230 gr weight was dropped into skull and traumatic brain injury was induced after the amount of ip antioxidants as the rope SF was given. On group 3; traumatic brain injury were provided, after 30 minutes thymoquinone-50 mg/kg-that olive oil-sf forming homogeneous dispersion in homogeneous solution was given ip. On group 4; after 30 minutes of traumatic brain injury, melatonin was given 10 ml/kg ip in the illustration was dissolved physiological saline containing % 0.5 alcohol (1ml). The all animals that created trauma model, seizures etc observed. After 24 hours of injury, ketamine(50mg/kg) and xylazine (10 mg/kg) anesthesia was allowed and blood samples were taken from the hearts of animals, then the experiment was ended by exanguination method. After that blood samples were centrifuged, serum was obtained and stored -80 C' until the day of oxidant and antioksidant parameters studied. Then MDA, SOD, NO, GSH-Px and protein carbonyl(PCC) levels were determined in serum samples. The obtained data were analyzed with SPSS 20.0 software IBM - and p < 0.05 was considered statistically significant. Results: This parameters that taken from rats after trauma and measure seeks to determine evolving cerebral damage, were evaluated separately and it was compared statistically with each other. As a result GSH-Px and NO value were detected significant changes in subjects both of melatonin and thymoquinone were given(p<0.05). MDA , SOD and protein carbonyl concentration (PCC) for the measured values are not accepted as significant . In comparison of the activities of thymoquinone and melatonin about for changes in GSH-Px and NO levels were no significant advantage can be considered against one another(p>0.05) . Conclusion: A lot of work was done and is done in today about to determine the level of secondary damage that developed after head truma and can be used to evaluate the efficacy of neuroprotective therapy against it. İn our study; in both treatment options has also demonstrated that positive effects and was detected in an obvious advantage over each other. As a result of this study; both of thymoquinone and melatonin's similar effects have been identified and these effects were positive. In both of these substances are promising in terms of usability of treatment secondery injury about developing after TBI. But; we have many very different results set forth about Terms of the measured parameters in many studies reveals the need for more comprehensive new study on this subject .