Tokat İl merkezinde yaşayan evde bakım birimi tarafından takip edilmiş hastaların retrospektif incelenmesi

Abstract

Evde bakım hizmeti; ülkemizde ve bir çok ülkede yeni yapılanmaya ve gelişmeye başlamış bir sağlık hizmetidir. Kronik hastalıkların, sakatlıkların, yaşlı nüfusunun artması ve buna bağlı olarak sağlık hizmetlerine harcanan maliyetin artması evde bakım hizmetlerine olan gereksinimi daha da artırmıştır. Evde bakım hizmetlerinin verilmesi ile kronik ve uzun süreli tedavi gereksinimi olan hastaların yataklı tedavi kurumlarını kullanımında ve bu kurumlardaki yatış sürelerinde azalma sağlanmıştır. Bu çalışmamızda Tokat ilinde evde bakım hizmeti alan bireylerin aldıkları hizmeti değerlendirmek, bu hizmetin hastaların daha çok hangi ihtiyaçlarına cevap verdiğini, hangi alanda desteğe ihtiyaçları olduğunu saptamak amaçlanmıştır.Araştırmamızın evrenini Tokat ilinde, merkez ve merkeze bağlı köylerde yaşayan, evde bakım hizmetinden yararlanan hastalar oluşturmaktadır. Araştırmamızda veri toplama aracı olarak Tokat Devlet Hastanesi ve Tokat Halk Sağlığı Kurumu Evde Bakım Hizmetleri Birimi tarafından gerek hastaların kayıtları, gerekse yapılan ziyaretler esnasında doldurulan 422 hastaya ait kayıt ve takip formu retrospektif olarak incelenmiştir. Kullanılan formlarda hastaların sosyodemografik özellikleri, yaşadıkları ortamın özellikleri, mevcut hastalıkları, muayene bulguları, ziyaret edilme sıklıkları ve nedenleri gibi bilgiler yer almaktadır.Elde edilen veriler SPSS programıyla analiz edilmiştir. Sayısal veriler ise; iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, tek yönlü varyans analizi, çapraz tablolar ve ki-kare testleri ile değerlendirilmiştir.Çalışmaya dahil edilen 422 hastanın 252'si (%59,7) kadın, 170'i(%40,3) erkek ve yaş ortalaması 69,4±20,74 olarak saptandı. Hastaların % 78,6'sının sosyal güvencesi vardı. Hastaların 237 tanesi yatağa tam bağımlı, 163 hasta yarı bağımlı ve 14 hasta bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilmekteydi. En sık yapılan işlemlere bakıldığında rutin kontrol amaçlı yapılan ziyaretler %54, reçete yazılması %32,5 ve tetkik yapılması %23,5 olarak saptandı. En az ziyaret sayısı 1, en fazla ziyaret sayısı 40 ve ortalama ziyaret sayısı 5,14±6,66 bulundu. Hastaların %78,7'sinde(295) kronik bir hastalık mevcuttu. Bu hastalıkların ilk üç sırasını nörolojik hastalıklar(%72), hipertansiyon(%49,8) ve diyabet(%25,1) oluşturmaktaydı. Sonuç olarak günümüzde yaşlı nüfusun artmasına paralel olarak yaşam kalitesini arttırmaya yönelik destek tedavilere duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bu tedaviye gereksinimi olan hastaların büyük bir kısmının evden çıkmakta zorluk yaşayan hastalar olduğu gözlenmektedir. Bu nedenle evde bakımda verilen hizmetlerin iyi değerlendirilmesi ve hastaların ihtiyaçları doğrultusunda sürekli olarak güncellenmesi ve düzenlenmesi gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Evde Bakım Hizmetleri, hastalar, Tokat

Home care service is structuring and developing health service in our country and many countries. The growing need for home care services is due to rising age of the population, disability, chronic illnesses and accordingly rising health costs. Giving home care services provide reduction in references to hospitals and hospitalization time of chronic and long-term treatment needed patients.In this study, it is aimed to evaluate on giving home care service in Tokat and to detect that which needs are satisfied by thisservices.Universe of our study consist of home care service patients who live in Tokat central and depended villages. 422 registration and follow up forms of patients who following by Tokat State Hospital and Tokat Public Health Institution Homecare Department, are analyzed, retrospectively. Using forms include sociodemographic informations, living environment informations, illnesses, physical examination findings, frequency and reasons of visiting. Data are analyzed via SPSS program. Numeric data are analyzed via single direction variance analysis, crosstab and chi-square test. (TheChi-Square test was used to test the difference and p value was set to<0,05). Regarding patients, it is detected that 252(%59,7) were female, 170(%40,3) were male and average of age was 69,4±20,74. %78,6 of patients have social security. 237 patients were bedridden, 163 patients were semi-bedridden. Routine control visiting rate was %54, visiting rate for prescription was %32,5, visiting rate for medical workup was %23,5. Least visit number is 1, the most visit number is 40 and average of visit number was 5,14±6,66. 295 patients (%78,7) have chronic illnesses. Most frequent illnesses among these chronic illnesses are neurologic diseases(%72), hypertension(%49,8), diabetes (%25,1).Finally, the growing need for support therapy for to raise the life quality is due to increasing elderly population. All in all patients getting home care services, it is seen that most part of these patients are home bound. For this reason, home care services must be continuous updated and edited in the direction of patients' needs. Key words: Home healthcare, patients, Tokat