Milli Mücadele Dönemi`nde Tokat

Abstract

ÖZET Anadolu coğrafyasında, eski çağlardan günümüze kadar önemli yerleşim merkezlerinden biri olan Tokat, Birinci Dünya Savaşı sonrasında işgale uğramamış şehirlerimizden birisidir. Tokat halkı, yaşadıkları bölge işgal edilmemiş olmasına rağmen, birçok bölgeden daha önce milli teşkilatlar kurarak. Yunanlıların İzmir'i, Fransızların Maraş'ı ve İngilizlerin İstanbul'u işgallerini protesto etmiştir. Milli Mücadele'nin hazırlık döneminde Mustafa Kemal Paşa'nın üç kez ziyaret ettiği Tokat yöresi, Erzurum Kongresi'nde Rıfat Bey, Mehmet Şeref Efendi ve Mehmet Sırrı Efendi tarafından temsil edilmiştir. Milli bir nitelikte toplanan Sivas Kongresi'ne ise Tokat'tan herhangi bir delege katılmamıştır. 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Tokat, Hamdi Bey, İzzet Bey ve Nazım Bey'den oluşan 5 milletvekili ile temsil edilmiştir. Tokat halkı, yöneticileri ve yöredeki önde gelen din adamlarının Milli Mücadele'ye bakış açıları genelde olumludur. Ancak yöre, Milli Mücadele karşıtı bazı grupların ayaklanmalarına da sahne olmuştur. Postacı Nazım ve Aynacıoğulları'nın başını çektiği bu gruplar, Zile Ayaklanmasında önemli rol oynamışlardır. Yörede yaşanan diğer önemli bir sorun ise Pontus çetelerinin yağma ve saldırılandır. Merkez Ordusu'nun başarılı çalışmaları sonucunda Rumlara önemli darbeler vurulmuştu. Ancak bu sorunun tamamıyla çözümü, Batı Cephesi'nde Yunanlılara karşı büyük zaferin kazanılmasından sonra sağlanabilmiştir. Tokatlılar, Milli Mücadele'nin hazırlık döneminde olduğu gibi savaş döneminde de devlet ve ordu için her türlü maddi ve manevi yardımı yapmaktan kaçınmamışlardır. Bunun yanı sıra Batı Cephesi'nde Yunanlılara karşı kazanılan zaferler, bütün yurtta olduğu gibi Tokat ve ilçelerinde de sevinçle karşılanmıştır. Yöre halkı zafer şenlikleri yaparak bu başarıları kutlamıştır. Sonuç olarak Tokat, Milli Mücadele'de canla başla çalışan, vatan savunması için her türlü fedakarlığı yerine getiren, sorun üreten değil, sorunların çözümlenmesine yardımcı olan bir şehir olmuştur.

ABSTRACT In Anatolian geopraphy Tokat which is one of the important cities from ancient times to nowadays, is one of the cities which weren't occupied during the First World War. Although Tokat hadn't been occupied, its people establisted national organizations before most of the other regionsand they rezected Izmir's occupation by Greek, Maraş's occupation by French and Istanbul's occupation by English. Tokat region which was visited by Mustafa Kemal during the preparation of national struggle, was represented by Rıfat Bey, Mehmet Şeref Efendi and Mehmet Sırrı Efendi at the Erzurum Congress. No delegate was adapted to the Sivas Congress which was assembled with a national characteristic. Tokat was represented by five deputies Hamdi Bey, İzzet Bey and Nazım Bey at the Turkish Grand National Assembly which was assembled in Ankara on 23rd April 1920. Tokat' s people, administrators, men of religion, all of religion, all of their ideas about the national struggle were generally positive. But there were some rebellions by some groups who were against the national struggle. The groups which were constructed by Postacı Nazım and Aynacıoğulları played an important role at Zile Rebellion another big problem that had been lived in Tokat was the depredations and attacks of the successful works of Central Army Pontus was defeated. But the final solation for this problem came with the victory against Greek at the West Front. Tokat' s people helped to their government, their army with their money, food and their soul at the time of the preparetion of national struggle and at the time of the war. In this connection the victories at West Front was welcomed very pleasurely by Tokat' s people. They celebrated the victory with a victory festival. As a result Tokat' s people worked very hard for the country's defendence and they had done all self sacrifice and Tokat was not a city who produces problems, it was a city who tried to help their country to solve its problems.