Selçuklular zamanında Adıyaman

Abstract

ÖZET Adıyaman ve çevresi gerek Selçuklu öncesi ve gerek Selçuklu Sonrası dönemde hem dinî hem de siyâsi bakımdan oldukça önemli bir konuma sahip olmuştur. İlk İslâm fetihlerinden itibaren bölgede yapılan idarî ve siyâsî taksimat Selçuklular döneminde de geçerliliğini korumuş olup bu geçerlilik Osmanlılar zamanında da devam etmiştir. Selçukluların bölgedeki hakimiyeti bu yörelerin Türkleşmesini ve İslâmlaşmasını sağlamıştır. Bölge tamamen Selçuklu hakimiyetine girene kadar çeşitli siyâsî çalkantılara sahne olmuş, bu nedenle ortaçağ boyunca önemli bir geçiş noktası teşkil ederek, stratejik önemini korumuştur. Bu iki özelliği nedeniyle Roma, Bizans, Arap, Selçuklu, Urfa Haçlı Kontluğu, Zengiler, Artuklular, Eyyubiler, Moğollar, Ermeniler ve Memlüklülerin siyâsî emellerine sahne olmuştur. Anahtar Kelimeler: Romalılar, Bizans, Araplar, Selçuklular, Urfa Haçlı Kontluğu, Zengiler, Artuklular, Eyyubiler, Moğollar, Memlüklüler, Ermeniler, Haçlılar, Baba İshak, Hısn-ı Mansur ( Adıyaman), Sümeysat (Samsat), Keysun ( Çakır Höyük), Kâhta, Gerger, Malatya, Maraş.

VI ABSTRACT Adıyaman and its surroundings have had an important location during the pre-Seljukid period and after in terms of religious and politic reasons. The administrative and religious division made in the region from the first Islamic conquests was preserved in the Seljukid period and also continued in the period of Ottomans. The domination in the region of Suljukids has contributed to being Turkicized and Islamization of these places. The region was the scene of politics events until its entrance into the Seljukid domination. For this reason, it became an important passing point along the middle-age and kept its strategic importance. Because of these two peculiarities, the region was the scene of politics ambitions of the Romans, Byzantine, Arabs, Seljukids, the Urfa's countship of Crusaders, Zangis, Artukids, Eyyubis, Mongols, Armenians and Memluks. Key words: the Romans, Byzantine, Arabs, Seljukids, the Urfa's countship of Crusaders, Zangis, Artukids, Eyyubis, Mongols, Memluks, Armenians, Turks, Crusaders, Baba Ishaq, Hısn-ı Mansur (Adıyaman), Sümeysat (Samsat), Keysun (Çakırhöyük), Bihisni (Besni), Kahta, Gerger, Malathia, Maraş. VI