Türk dillerinde günorta-günbatar toparında işliğin şart forması

Abstract

Türkmence, Ural-Altay Dil Ailesi'nin Altay Kolu'nun Oğuz (Güneybatı) GrubuDilleri arasındadır. Bu grupta Türkmenceden başka Türkiye Türkçesi, Azerû Türkçesi veGagauzca yer almaktadır.Dilimizin yapı, kelime varlığı ve anlam fonksiyonlarının incelenmesi açısındanbu gruptaki diğer dillerin de gramer özelliklerinin tespit edilmesi, konu üzerinederinlemesine bir inceleme yapılması gerekmektedir. Bu sebeple diğer dilbilimcilertarafından yazılan kitaplar, makaleler Türkiye Türkçesine aktarılmalı, ortaya çıkanfarklılıklar ve benzerlikler tespit edilmelidir.Tez konumuz olan bu kitapta Güneybatı Türkû Dilleri'ndeki şart kipinin kökeni;morfolojik, semantik ve sentaktik özellikleri anlatılmış, şart kipiyle kurulan basit vebirleşik cümleler, şart anlatan diğer sözcük ve kelime grupları incelenmiştir.Bizde, bu tür bir gramer araştırması günümüze kadar yapılmış değildir. Şart kipiüzerine dilbilgisi kitaplarımızda çok kısa bilgi verilip bu kipin fiil çekimleri gösterilmiş,anlam özellikleri ve şartın kökeni hususunda diğer Türkû dillerin gramerlerindenörneklerin verildiği detaylı bir araştırma ortaya konulmamıştır.Bu tezin konusu Türkmenistan limler Akademisi hocalarındanBerdi Hocayev'in hazırladığı ve lim Neşriyatı tarafından Aşkabat'ta 1990 yılındaKril harfleriyle yayımlanmış ?Türkû Dillerin Günorta-Günbatar Taparında şliğin ŞartForması.? (Türkû Dillerin Güneybatı Grubunda Fiilin Şart kipi) adlı kitabın TürkiyeTürkçesine aktarılmasıdır.Kitapta şart kipinin kökeni ve anlam özellikleri incelenmiş, bunların ifadeettiği bütün özellikler ele alınarak, her birine örnekler verilmiştir.iiiYeni nesillere dil şuuru vermek ve gramer unsurlarının gerçek anlamlarınıortaya koymak için önemli gördüğümüz bu çalışmanın Türkiye Türkçesindeki kipleriçin de yapılması gerektiğine inanıyoruz.Anahtar kelimeler: Şart kipi, Türkmence, Türkiye Türkçesi

Turkmen Turkish is among Oğuz (Southwest) Group Languages of Ural-AltayLanguage Family. This group also includes Turkey Turkish, Azerbaijeni Turkish andGagauzca.So as to study the structure, word wealt and meaning functions of our languageit is essential that gramer characteristics of the other language in this group should beestablished and a detail study on the subject be made. Fort his reason books, articleswritten by other linguistics should be translated into Turkey Turkish and the resultingdifference and similarities should be estalished.In this book which is our thesis subject, the origin, morphological, semantic andsyntactic characteristic of model of condition in Soutwest Languages have beenexplained and simple and copound sentences formed with model of condition, otherwords and word groups describing a condition have been studied.A gramer research of such kind has not been carried out hencefourt by us. Abrief information on model of condition has been given in our grammer books, verbconjugations be showed, however a detailed research with examples on meaningcharacteristics and origin of condition in grammes of other Turkish languages has notbeen conducted.The subject of this thesis is translating the book prepared by Berdi HOCAEV,one of the teaching assistants of Turkmenistan Academy of Sciences, and published in1990 in Aşgabat in cyrillic letters by lim Neşriyat called ?Türkû Dillerin Günorta-Günbatar Toparında şliğin Şart Forması? (Model of Condition of Verb in SoutwestGroup of Turkish Languages).vIn the book, model of condition and desire-condition have been studied by theviewpoint of origin and meaning, all the pecularities these have stated have beenassessed and examples for each given.We believe that this research which we think is quite valuable fort he purpose ofmaking posterity conscious of language and comprehend the real meaning of gramerelements shoult be conducted fort he models in Turkey Turkis.Keywords: Model of condition, Turkmen Turkish, Turkey Turkish